Majjhima
Nikàya I
M. 46 Dłuższa Rozprawa o Sposobach Podejmowania Rzeczy
1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w
Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do
mnichów tak:
2. "Mnisi, w większości istoty mają tą chęć, pragnienie i
tęsknotę: 'Żeby tylko niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy
zanikały a chciane, pożądane, mile rzeczy zwiększały się!'
Jednak chociaż istoty mają taką chęć, pragnienie i tęsknotę to
niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy zwiększają się, a
chciane, pożądane, miłe rzeczy zanikają u nich. Mnisi, jak
myślicie, jaki jest tego powód?” „Czcigodny panie, nasze
nauczanie jest zakorzenione w Zrealizowanym, kierowane przez
Zrealizowanego, ma Zrealizowanego za swe schronienie. Byłoby dobrze,
gdyby Zrealizowany wyjaśnił znaczenie tych słów. Po ich
usłyszeniu od Zrealizowanego, mnisi zapamiętają”. „Zatem
słuchajcie mnisi i bacznie uważajcie na to co powiem”. „Tak
czcigodny” odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:
3.
Tu mnisi niepouczony przeciętny człowiek,
nie szanujący szlachetnych i nieobeznany z ich Dhammą,
niezdyscyplinowany w niej, nie szanujący prawdziwych ludzi i
nieobeznany z ich Dhammą, niezdyscyplinowany w niej,
nie wie jakie rzeczy powinny być kultywowane a jakie nie powinny być
kultywowane, nie wie za jakimi rzeczami powinno się podążać, a za
jakimi nie powinno się podążać. Nie wiedząc tego, kultywuje
rzeczy, które nie powinny być kultywowane i nie kultywuje
rzeczy,
które powinny być kultywowane, podąża za rzeczami za
którymi nie
powinno się podążać i nie podąża za rzeczami za którymi
powinno się podążać. Ponieważ tak czyni, to niechciane,
niepożądane, niemiłe rzeczy zwiększają się, a chciane,
pożądane, miłe rzeczy zanikają u niego. Dlaczego tak jest? Tak
się dzieje z tym który nie widzi.
4. Dobrze pouczony szlachetny uczeń, szanujący szlachetnych i
obeznany z ich Dhammą, zdyscyplinowany w niej, szanujący
prawdziwych ludzi i obeznany z ich Dhammą, zdyscyplinowany w niej,
wie jakie rzeczy powinny być kultywowane a jakie nie powinny być
kultywowane, wie za jakimi rzeczami powinno się podążać, a za
jakimi nie powinno się podążać. Wiedząc to, kultywuje rzeczy,
które powinny być kultywowane i nie kultywuje rzeczy,
które nie powinny być kultywowane, podąża za rzeczami za
którymi powinno
się podążać i nie podąża za rzeczami za którymi nie powinno
się podążać. Ponieważ tak czyni, to niechciane, niepożądane,
niemiłe rzeczy zanikają, a chciane, pożądane, miłe rzeczy
zwiększają się u niego. Dlaczego tak jest? Tak się dzieje z tym
który widzi.
5. Mnisi, są cztery sposoby podejmowania rzeczy. Jakie cztery? Jest
sposób podejmowania rzeczy który jest bolesny teraz i
dojrzewa w
przyszłości bólem. Jest sposób podejmowania rzeczy,
który jest
przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości bólem. Jest
sposób
podejmowania rzeczy który jest bolesny teraz i dojrzewa w
przyszłości przyjemnością. Jest sposób podejmowania rzeczy
który
jest przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości przyjemnością.
Ignorant
6 (1). Mnisi, ten kto jest ignorantem, nie wiedzącym o tym sposobie
podejmowania rzeczy który jest bolesny teraz i dojrzewającym w
przyszłości bólem, nie rozumie tego jakim w rzeczywistości to
jest: „Ten sposób podejmowania rzeczy jest bolesny teraz i
dojrzewa w przyszłości bólem”. Nie wiedząc tego, nie rozumiejąc
tego jakim to w rzeczywistości jest, ignorant kultywuje go i nie
unika, a ponieważ tak czyni to niechciane, niepożądane, niemiłe
rzeczy zwiększają się, a chciane, pożądane, miłe rzeczy
zanikają u niego. Dlaczego tak jest? Tak się dzieje z tym który
nie widzi.
7 (2). Mnisi, ten kto jest ignorantem, nie wiedzącym o tym sposobie
podejmowania rzeczy który jest przyjemny teraz i dojrzewającym w
przyszłości bólem, nie rozumie tego jakim w rzeczywistości to
jest: „Ten sposób podejmowania rzeczy jest przyjemny teraz i
dojrzewa w przyszłości bólem”. Nie wiedząc tego, nie rozumiejąc
tego jakim to w rzeczywistości jest, ignorant kultywuje go i nie
unika, a ponieważ tak czyni to niechciane, niepożądane, niemiłe
rzeczy zwiększają się, a chciane, pożądane, miłe rzeczy
zanikają u niego. Dlaczego tak jest? Tak się dzieje z tym który
nie widzi.
8 (3). Mnisi, ten kto jest ignorantem, nie wiedzącym o tym sposobie
podejmowania rzeczy co jest bolesny teraz i dojrzewającym w
przyszłości przyjemnością, nie rozumie tego jakim w
rzeczywistości to jest: „Ten sposób podejmowania rzeczy jest
bolesny teraz i dojrzewa w przyszłości przyjemnością”. Nie
wiedząc tego, nie rozumiejąc tego jakim to w rzeczywistości jest,
ignorant nie kultywuje go i unika, a ponieważ tak czyni to
niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy zwiększają się, a
chciane, pożądane, miłe rzeczy zanikają u niego. Dlaczego tak
jest? Tak się dzieje z tym który nie widzi.
9 (4). Mnisi, ten kto jest ignorantem, nie wiedzącym o tym sposobie
podejmowania rzeczy co jest przyjemny teraz i dojrzewającym w
przyszłości przyjemnością, nie rozumie tego jakim w
rzeczywistości to jest: „Ten sposób podejmowania rzeczy jest
przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości przyjemnością”. Nie
wiedząc tego, nie rozumiejąc tego jakim to w rzeczywistości jest,
ignorant nie kultywuje go i unika, a ponieważ tak czyni to
niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy zwiększają się, a
chciane, pożądane, miłe rzeczy zanikają u niego. Dlaczego tak
jest? Tak się dzieje z tym który nie widzi.
Mądry
10 (1). Mnisi, ten kto jest mądry, wiedzący o tym sposobie
podejmowania rzeczy co jest bolesny teraz i dojrzewającym w
przyszłości bólem, rozumie to jakim w rzeczywistości to jest:
„Ten sposób podejmowania rzeczy jest bolesny teraz i dojrzewa w
przyszłości bólem”. Wiedząc to, rozumiejąc jakim to w
rzeczywistości jest, mądry nie kultywuje go i unika, a ponieważ
tak czyni to niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy zanikają, a
chciane, pożądane, miłe rzeczy zwiększają się u niego. Dlaczego
tak jest? Tak się dzieje z tym który widzi.
11 (2). Mnisi, ten kto jest mądry, wiedzący o tym sposobie
podejmowania rzeczy co jest przyjemny teraz i dojrzewającym w
przyszłości bólem, rozumie to jakim w rzeczywistości to jest:
„Ten sposób podejmowania rzeczy jest przyjemny teraz i dojrzewa
w
przyszłości bólem”. Wiedząc to, rozumiejąc jakim to w
rzeczywistości jest, mądry nie kultywuje go i unika, a ponieważ
tak czyni to niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy zanikają, a
chciane, pożądane, miłe rzeczy zwiększają się u niego. Dlaczego
tak jest? Tak się dzieje z tym który widzi.
12 (3).Mnisi, ten kto jest mądry, wiedzący o tym sposobie
podejmowania rzeczy co jest bolesny teraz i dojrzewającym w
przyszłości przyjemnością, rozumie to jakim w rzeczywistości to
jest: „Ten sposób podejmowania rzeczy jest bolesny teraz i
dojrzewa w przyszłości przyjemnością”. Wiedząc to, rozumiejąc jakim to
w rzeczywistości jest, mądry kultywuje go i nie unika, a
ponieważ tak czyni to niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy
zanikają, a chciane, pożądane, miłe rzeczy zwiększają się u
niego. Dlaczego tak jest? Tak się dzieje z tym który widzi.
13 (4). Mnisi, ten kto jest mądry, wiedzący o tym sposobie
podejmowania rzeczy co jest przyjemny teraz i dojrzewającym w
przyszłości przyjemnością, rozumie to jakim w rzeczywistości to
jest: „Ten sposób podejmowania rzeczy jest przyjemny teraz i
dojrzewa w przyszłości przyjemnością”. Wiedząc to, rozumiejąc jakim to
w rzeczywistości jest, mądry kultywuje go i nie unika, a
ponieważ tak czyni to niechciane, niepożądane, niemiłe rzeczy
zanikają, a chciane, pożądane, miłe rzeczy zwiększają się u
niego. Dlaczego tak jest? Tak się dzieje z tym który widzi.
Cztery sposoby
14. Mnisi, jaki jest sposób podejmowania rzeczy, co jest bolesny
teraz i dojrzewa w przyszłości bólem? Tu mnisi, ktoś w
bólu i
smutku zabija żywe istoty i doświadcza bólu i smutku
który ma
zabijanie żywych istot za warunek. W bólu
i smutku zabiera to co niedane i doświadcza bólu i smutku
który
ma zabieranie tego co niedane za warunek. W
bólu i smutku błędnie prowadzi się co do zmysłowych przyjemności
i doświadcza bólu i smutku który ma błędnie prowadzenie
się co
do zmysłowych przyjemności za warunek. W bólu
i smutku mówi nieprawdę i doświadcza bólu i smutku
który ma
mówienie nieprawdy za warunek. W
bólu i smutku mówi złośliwie i doświadcza bólu i
smutku który
ma złośliwą mowę za warunek. W
bólu i smutku mówi ostro i doświadcza bólu i
smutku który ma
ostrą mowę za warunek. W
bólu i smutku obmawia i doświadcza bólu i smutku
który ma obmowę
za warunek. W bólu i
smutku jest pożądliwy i doświadcza bólu i smutku który ma
pożądliwość za warunek. W
bólu i smutku utrzymuje błędny pogląd i doświadcza bólu i
smutku który ma błędny pogląd za warunek. Po rozpadzie ciała, po
śmierci, pojawia się ponownie w stanie deprywacji, w nieszczęśliwej
destynacji, w zatraceniu, nawet w piekle. To się nazywa sposobem
podejmowania rzeczy, co jest bolesny teraz i dojrzewa w przyszłości
bólem.
15. Mnisi, jaki jest sposób podejmowania rzeczy, co jest
przyjemny
teraz i dojrzewa w przyszłości bólem? Tu mnisi, ktoś z
przyjemnością i radością zabija żywe istoty i doświadcza
przyjemności i radości która ma zabijanie żywych istot za
warunek. Z przyjemnością i radością zabiera to co niedane i
doświadcza przyjemności i radości która ma zabieranie tego co
niedane za warunek. Z przyjemnością i radością błędnie prowadzi
się co do zmysłowych przyjemności i doświadcza przyjemności i
radości która ma błędnie prowadzenie się co do zmysłowych
przyjemności za warunek. Z przyjemnością i radością mówi
nieprawdę i doświadcza przyjemności i radości która ma
mówienie nieprawdy za warunek. Z przyjemnością i radością
mówi
złośliwie i doświadcza przyjemności i radości która ma
złośliwą mowę za warunek. Z przyjemnością i radością mówi
ostro i doświadcza przyjemności i radości która ma ostrą mowę
za warunek. Z przyjemnością i radością obmawia i doświadcza
przyjemności i radości która ma obmowę za warunek. Z
przyjemnością i radością jest pożądliwy i doświadcza przyjemności i
radości która ma pożądliwość za warunek. Z
przyjemnością i radością utrzymuje błędny pogląd i doświadcza
przyjemności i radości która ma błędny pogląd za warunek. Po
rozpadzie ciała, po śmierci, pojawia się ponownie w stanie
deprywacji, w nieszczęśliwej destynacji, w zatraceniu, nawet w
piekle. To się nazywa sposobem podejmowania rzeczy, co jest
przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości bólem.
16. Mnisi, jaki jest sposób
podejmowania rzeczy, co jest bolesny teraz i dojrzewa w przyszłości
przyjemnością? Tu mnisi, ktoś w bólu i smutku powstrzymuje się
od zabijania żywych istot i doświadcza bólu i smutku
który ma
powstrzymanie się od zabijania żywych istot za warunek. W bólu i
smutku powstrzymuje się od zabierania tego co niedane i doświadcza
bólu i smutku który ma powstrzymywanie się od zabierania
tego co
niedane za warunek. W bólu
i smutku powstrzymuje się od błędnego prowadzenia się co do
zmysłowych przyjemności i doświadcza bólu i smutku który
ma
powstrzymywanie od błędnego prowadzenie się co do zmysłowych
przyjemności za warunek. W bólu
i smutku powstrzymuje się od mówienia nieprawdy i doświadcza
bólu
i smutku który ma powstrzymywanie się od mówienia
nieprawdy za
warunek. W bólu i
smutku powstrzymuje się od złośliwej mowy i doświadcza bólu i
smutku który ma powstrzymywanie się od złośliwej mowy za
warunek.
W bólu i smutku
powstrzymuje się od mówienia ostro i doświadcza bólu i
smutku
który ma powstrzymywanie się od ostrej mowy za warunek. W
bólu i smutku powstrzymuje
się od obmowy i doświadcza bólu i smutku który ma
powstrzymywanie się od obmowy za warunek. W bólu
i smutku nie jest pożądliwy i doświadcza bólu i smutku
który ma
brak pożądliwości za warunek. W bólu
i smutku utrzymuje właściwy pogląd i doświadcza bólu i smutku
który ma właściwy pogląd za warunek. Po rozpadzie ciała, po
śmierci, pojawia się ponownie w szczęśliwej destynacji,
nawet w świecie niebiańskim. To się nazywa sposobem podejmowania
rzeczy, co jest bolesny teraz i dojrzewa w przyszłości
przyjemnością.
17. Mnisi, jaki jest sposób
podejmowania rzeczy, co jest przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości
przyjemnością? Tu mnisi, ktoś z przyjemnością i radością
powstrzymuje się od zabijania żywych istot i doświadcza
przyjemności i radości która ma powstrzymanie się od zabijania
żywych istot za warunek. Z przyjemnością i radością powstrzymuje się od
zabierania tego co niedane i doświadcza
przyjemności i radości która ma powstrzymywanie się od
zabierania
tego co niedane za warunek. Z przyjemnością i radością powstrzymuje się
od błędnego prowadzenia się co do zmysłowych
przyjemności i doświadcza przyjemności i radości która ma
powstrzymywanie od błędnego prowadzenie się co do zmysłowych
przyjemności za warunek. Z przyjemnością i radością powstrzymuje się od
mówienia nieprawdy i doświadcza przyjemności
i radości która ma powstrzymywanie się od mówienia
nieprawdy za
warunek. Z przyjemnością i radością powstrzymuje się od
złośliwej mowy i doświadcza przyjemności i radości która ma
powstrzymywanie się od złośliwej mowy za warunek. Z przyjemnością
i radością powstrzymuje się od mówienia ostro i doświadcza
przyjemności i radości która ma powstrzymywanie się od ostrej
mowy za warunek. Z przyjemnością i radością powstrzymuje się od
obmowy i doświadcza przyjemności i radości która ma
powstrzymywanie się od obmowy za warunek. Z przyjemnością i
radością nie jest pożądliwy i doświadcza przyjemności i
radości która ma brak pożądliwości za warunek. Z przyjemnością
i radością utrzymuje właściwy pogląd i doświadcza przyjemności
i radości która ma właściwy pogląd za warunek. Po rozpadzie
ciała, po śmierci, pojawia się ponownie w szczęśliwej
destynacji, nawet w świecie niebiańskim. To się nazywa sposobem
podejmowania rzeczy, co jest przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości
przyjemnością.
Przykłady
18 (1). Mnisi, załóżmy, że jest tykwa z gorzkim napojem
zmieszanym z trucizną i przyszedł tam człowiek, chcący żyć i
nie chcący umierać, chcący przyjemności i unikający bólu i
powiedzą
mu: „Dobry człowieku, to jest gorzki napój zmieszany z trucizną.
Wypij go jeżeli chcesz, a jak go będziesz pił, jego kolor, zapach
i smak będą ci niemiłe, a po wypiciu z niego spotka cię śmierć
lub śmiertelne cierpienie”. Wtedy, bez refleksji wypił to, nie
zrezygnował z tego. Gdy pił, jego kolor, zapach i smak były mu niemile
i po wypiciu zetknął się ze śmiercią czy śmiertelnym
cierpieniem. Podobne do tego jest podejmowanie rzeczy, które
jest bolesne teraz i owocuje w przyszłości bólem.
19. (2) Załóżmy, że jest brązowy kielich z napojem posiadającym
dobry kolor, zapach i smak, ale zmieszany z trucizną i przyszedł
tam człowiek, chcący żyć i nie umierać, chcący przyjemności i
unikający bólu i powiedzą mu: „Dobry człowieku, to jest brązowy
kielich z napojem posiadającym dobry kolor, zapach i smak, ale
zmieszanym z trucizną. Wypij go jeżeli chcesz, a jak go będziesz
pił, jego kolor, zapach i smak będą ci miłe, a po wypiciu z
niego spotka cię śmierć lub śmiertelne cierpienie”. Wtedy, bez
refleksji wypił to, nie zrezygnował z tego. Gdy pił, jego kolor,
zapach i smak były mu miłe i po wypiciu zetknął się ze śmiercią
czy śmiertelnym cierpieniem. Podobne do tego jest podejmowanie
rzeczy, które jest przyjemne teraz i owocuje w przyszłości
bólem.
20 (3) Załóżmy, że jest sfermentowany mocz zmieszany z
różnymi
lekarstwami i przyszedł tam człowiek chory na żółtaczkę i
powiedzieli mu: „Dobry człowieku, to jest sfermentowany mocz
zmieszany z lekarstwami. Wypij to jeżeli chcesz, a jak będziesz to
pił, kolor, zapach i smak tego będą ci niemiłe, a po wypiciu
tego wydobrzejesz. Wtedy, po refleksji wypił to, nie zrezygnował z
tego. Gdy pił, kolor, zapach i smak tego były mu niemile i po
wypiciu wydobrzał. Podobne do tego jest podejmowanie rzeczy,
które
teraz jest bolesne i owocuje w przyszłości przyjemnością.
21 (4) Załóżmy, że jest jogurt, miód, ghee i melasa zmieszane razem i przychodzi tam człowiek z dyzenterią i powiedzą mu: „Dobry człowieku, to jest jest jogurt, miód, ghee i melasa zmieszane razem. Wypij to jeżeli chcesz, a jak to będziesz pił, kolor, zapach i smak będą ci miłe, a po wypiciu tego wydobrzejesz”. Wtedy, po refleksji wypił to, nie zrezygnował z tego. Gdy pił, jego kolor, zapach i smak były mu miłe i po wypiciu wydobrzał. Podobne do tego jest podejmowanie rzeczy, które jest przyjemne teraz i owocuje w przyszłości przyjemnością.
22. Tak jak jesienią w ostatnim miesiącu sezonu deszczowego, kiedy niebo jest czyste i bezchmurne, słońce wznosi się ponad ziemią i rozprasza wszelka ciemność swoim lśnieniem i promieniowaniem i radiacją, tak też sposób podejmowania rzeczy, który jest przyjemny teraz i dojrzewa w przyszłości przyjemnością, rozprasza swoim lśnieniem i promieniowaniem i radiacją wszelkie inne doktryny jakichkolwiek zwykłych pustelników i braminów. Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.