MAJJHIMA
NIKâYA III
127. Anuruddha
1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w
Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki.
2. Wtedy to stolarz Pancakanga odezwał się do pewnego człowieka
tak: „Dobry człowieku, idź do czcigodnego Anuruddhy i złóż mu w
moim imieniu hołd swoją głową u jego stóp i powiedz:
'Czcigodny panie, niech czcigodny Anuruddha jako jeden z czterech
zaakceptuje jutrzejszy posiłek od stolarza Pancakangi i stolarz
Pancakanga przyszedłby raczej sam do czcigodnego Anuruddhy, ale
jest bardzo zajęty i bardzo zapracowany zadaniem wykonywanym dla
króla'”. „Tak, czcigodny panie”, odpowiedział ten człowiek i
udał się do czcigodnego Anuruddhy i po złożeniu mu hołdu usiadł
z boku. Kiedy to uczynił, rzekł: „Stolarz Pancakanga składa hołd
swoją głową u stóp czcigodnego Anuruddhy i mówi:
'Czcigodny
panie, niech czcigodny Anuruddha jako jeden z czterech zaakceptuje
jutrzejszy posiłek od stolarza Pancakangi i stolarz Pancakanga
przyszedłby raczej sam do czcigodnego Anuruddhy, ale jest bardzo
zajęty i bardzo zapracowany zadaniem wykonywanym dla króla'”.
3. Wtedy
gdy zakończyła się noc, z nastaniem poranka, czcigodny Anuruddha
zabrał swą miskę i zewnętrzną szatę i udał się do domu
stolarza Pancakangi i usiadł na przygotowanym miejscu. Wtedy stolarz
Pancakanga swoimi rękami obsłużył i zaspokoił czcigodnego
Anuruddhę różnymi rodzajami dobrego jedzenia. Gdy czcigodny
Anuruddha zjadł i odłożył miskę, stolarz Pancakanga usiadł z
boku na niższym siedzeniu. Kiedy to uczynił, rzekł:
4.
„Czcigodny panie, pewni starsi mnisi przyszli do mnie i powiedzieli
to: „Gospodarzu, rozwiń niezmierzalne wyzwolenie umysłu”, a
pewni starsi mnisi powiedzieli to: „Gospodarzu rozwiń wzniosłe
wyzwolenie umysłu”. I teraz czcigodny panie, co do tego
niezmierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu,
czy te stany różnią się w znaczeniu i słowie, czy mają takie
samo znaczenie a tylko różnią się słowami?”
5.
„Powiedz jak się tobie wydaje, gospodarzu. Po tym będzie ci to
wyjaśnione”. „Czcigodny panie, myślę, że jest tak: co do
niezmierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego wyzwolenia umysłu,
te stany są takie same w znaczeniu a różnią się tylko słowami”.
6.
„Gospodarzu, co do niemierzalnego wyzwolenia umysłu i wzniosłego
wyzwolenia umysłu, te stany różnią się w znaczeniu i słowie co
może być przedstawione w następujący sposób.
7. Czym
jest niezmieralne wyzwolenie umysłu? Tu mnich trwa wypełniając
jedną czwartą umysłu przyjaznością i tak samo drugą część,
tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i także
poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo na cały
świat swój umysł przepełniony przyjaznością, obfity, wzniosły,
niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa
wypełniając jedną czwartą umysłu radością i tak samo drugą
część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i
także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo
na cały świat swój umysł przepełniony radością, obfity,
wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa
wypełniając jedną czwartą umysłu współczuciem i tak samo drugą
część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i
także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo
na cały świat swój umysł przepełniony współczuciem,
obfity, wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości. Tu mnich trwa
wypełniając jedną czwartą umysłu równowagą i tak samo drugą
część, tak samo trzecią część i tak samo czwartą część i
także poniżej jak i powyżej i dookoła; trwa rozciągając równo
na cały świat swój umysł przepełniony równowagą, obfity,
wzniosły, niezmierzalny i wolny od dolegliwości.
8. Czym
jest wzniosłe wyzwolenie umysłu? Tu mnich trwa zdecydowany na
rozciągnięcie na obszarze jako wzniosłego, jednego korzenia
drzewa. To jest nazywane wzniosłym wyzwoleniem umysłu. Tu mnich
trwa zdecydowany na rozciągnięcie na obszarze jako wzniosłego,
dwóch lub trzech korzeni drzewa ... jednej wioski ...
dwóch lub
trzech wiosek ... jednego dużego królestwa ... dwóch,
trzech dużych
królestw ... oceanu. To jest nazywane wzniosłym wyzwoleniem
umysłu.
To jest sposób w jaki może być poznane, że stany te są
różne w
znaczeniu i różne w słowie.
9. Są te
cztery rodzaje ponownego pojawienia się istot. Jakie cztery? Tu ktoś
trwa zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „ograniczone
promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w
towarzystwie bogów o ograniczonym promieniowaniu. Tu ktoś trwa
zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „niezmierzone
promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w
towarzystwie bogów o niezmierzonym promieniowaniu. Tu ktoś trwa
zdecydowany na rozciągnięcie tak oto: „skalane promieniowanie”.
Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów
o
skalanym promieniowaniu. Tu ktoś trwa zdecydowany na rozciągnięcie
tak oto: „nieskalane promieniowanie”. Po rozpadzie ciała, po
śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o nieskalanym
promieniowaniu. Takie są te cztery rodzaje ponownego pojawiania się
istot.
10. Może
się zdarzyć, że bogowie ci zbierają się razem. Kiedy tak czynią,
to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a nie
różnica w
ich promieniowaniu. Załóżmy, że człowiek wniósł wiele
oliwnych
lamp do domu, wtedy to co jest widoczne to różnica ich płomieni
a
nie różnica w ich promieniowaniu. Tak też może się zdarzyć że
bogowie ci zbierają się razem. Kiedy tak czynią, to co jest
widoczne to różnica w ich postaciach a nie różnica w ich
promieniowaniu.
11. Może
się zdarzyć, że bogowie odchodzą z takiego miejsca. Kiedy to
czynią, to co jest widoczne to różnica w ich postaciach a także
różnica w ich promieniowaniu. To tak jak człowiek zaczynający
usuwać lampy z domu, wtedy widoczna jest różnica między ich
płomieniami jak i w promieniowaniu.
12. To nie
tak, że bogowie ci myślą: 'To nasze życie jest trwałe, ciągłe
i wieczne' ale raczej gdziekolwiek ci bogowie żyją, w tym się
rozmiłowują. Załóżmy, że muchy są niesione w torbie czy w
koszu, nie będą one myśleć 'To nasze życie jest trwałe, ciągłe
i wieczne', ale raczej gdziekolwiek te muchy będą żyły, w tym będą
rozmiłowane”.
13. Kiedy
to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana rzekł do
czcigodnego Anuruddhy: „Dobrze, czcigodny Anuruddho. Jest tu
następne pytanie, które mogę zadać: Czy wszyscy ci promieniujący
bogowie są o ograniczonym promieniowaniu? Czy są tacy o
niezmierzalnym promieniowaniu?” „Zgodnie z czynnikiem
(rozróżniającym rodzaj ich istnienia) są pewni bogowie o
ograniczonym promieniowaniu a pewni o niezmierzalnym promieniowaniu”.
14.
„Czcigodny Anuruddho, jaki jest powód, jaki warunek na to, że
podczas gdy bogowie ci pojawili się ponownie w jednym rzędzie
bogów, pewni są o ograniczonym promieniowaniu a pewni o
niezmierzalnym promieniowaniu?”
15. „Co
do tego, przyjacielu Kaccana, w odpowiedzi zadam ci pytanie.
Odpowiedz jak uważasz. Jak ci się wydaje, przyjacielu Kaccana:
mnich który trwa zdecydowany na rozciągnięcie jednego korzenia
drzewa i mnich który trwa zdecydowany na rozciągnięcie
dwóch lub
trzech korzeni drzew, który z tych mnichów rozwinął
bardziej
wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
16. „Jak
ci się wydaje, przyjacielu Kaccana, mnich który trwa zdecydowany
na
rozciągnięcie dwóch lub trzech korzeni drzew i mnich
który trwa
zdecydowany na rozciągnięcie jednej wioski który z tych
mnichów
rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny panie”.
17. ...
jednej wioski ... dwóch wiosek ... trzech wiosek, który z
tych
mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny
panie”.
18. ...
dwóch lub trzech wiosek ... jednego dużego królestwa,
który z
tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi,
czcigodny panie”.
19. ...
jednego wielkiego królestwa ... dwóch lub trzech
królestw, który
z tych mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi,
czcigodny panie”.
20. ...
dwóch lub trzech wielkich królestw ... oceanu,
który z tych
mnichów rozwinął bardziej wzniosły umysł?” „Drugi, czcigodny
panie”.
21. „To
jest powód, przyjacielu Kaccana, to jest warunek na to, że ci
bogowie pojawiając się ponownie w pojedynczym rzędzie bogów,
pewni z nich są o ograniczonym promieniowaniu a pewni z nich o
niezmierzonym promieniowaniu”.
22.
„Dobrze, czcigodny Anuruddho. Jest jeszcze dalsze pytanie które
mogę zadać: Czy wszyscy ci promieniści bogowie są o skalanym
promieniowaniu? Czy pewni z nich są o czystym promieniowaniu?”
„Zgodnie z czynnikiem (rozróżniającym rodzaj ich istnienia) są
pewni bogowie o skalanym promieniowaniu a pewni o czystym
promieniowaniu”.
23.
„Czcigodny Anuruddho, jaki jest powód, jaki warunek na to, że
podczas gdy bogowie ci pojawili się ponownie w jednym rzędzie
bogów, pewni są o skalanym promieniowaniu a pewni o czystym
promieniowaniu?”
24. „Co
do tego, przyjacielu Kaccana, dam ci przykład, gdyż pewni mądrzy
ludzie przy pomocy przykładu zrozumieją znaczenie tego co zostało
powiedziane. Załóżmy, że olej płonącej lampy jest nieczysty i
jej knot także jest nieczysty, wtedy z powodu oleju i knota pali się
jakby mrocznie, tak też tu pewien mnich trwa zdecydowany na obszarze
ze skalanym promieniowaniem: jego cielesna inercja nie jest
całkowicie uspokojona, stany letargiczne i senność nie są
całkowicie wyeliminowane, niepokój i zmartwienia nie są
całkowicie
usunięte; z tego powodu praktykuje on jhanę jakby mrocznie. Po
rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w towarzystwie bogów o
skalanym promieniowaniu. Załóżmy, że olej płonącej lampy jest
czysty i jej knot jest czysty wtedy z powodu czystości oleju i knota
nie pali się jakby mrocznie, tak też tu pewien mnich trwa
zdecydowany na obszarze z nieskalanym promieniowaniem: jego cielesna
inercja jest całkowicie uspokojona, stany letargiczne i senność
są całkowicie wyeliminowane, niepokój i zmartwienia są
całkowicie usunięte; z tego powodu nie praktykuje on jhany jakby
mrocznie. Po rozpadzie ciała, po śmierci pojawia się w
towarzystwie bogów o czystym promieniowaniu. To jest
powód, to jest
warunek na to, że podczas gdy ci bogowie pojawiają się ponownie w
pojedynczym rzędzie bogów, niektórzy z nich są o skalanym
promieniowaniu a niektórzy o czystym promieniowaniu”.
25. Kiedy
to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana rzekł do
czcigodnego Anuruddhy: „Dobrze, czcigodny Anuruddho. Czcigodny
Anuruddha nie powiedział: 'Tak usłyszałem' lub 'To powinno być
tak' ale przeciwnie, czcigodny Anuruddha mówi w ten
sposób: 'Tacy
są ci bogowie a tacy są ci bogowie'. Czcigodny panie, wydaje mi się
tak: 'Z pewnością czcigodny Anuruddha żył między tymi bogami,
rozmawiał z nimi i konwersował'”. „Z pewnością przyjacielu
Kaccana, twoje pytanie jest osobistej natury, skierowane ku mnie,
jednakże odpowiem ci: Długi czas żyłem między tymi bogami,
rozmawiałem z nimi i konwersowałem”.
26. Kiedy
to zostało powiedziane, czcigodny Abhiya Kaccana powiedział do
stolarza Pancakangi: „To twój zysk gospodarzu, to twój
wielki
zysk, że porzuciłeś stan wątpliwości i miałeś okazję
wysłuchać tej mowy o Dhammie".