MAJJHIMA
NIKâYA III
128. Niedoskonałości
1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w
Kosambi w Parku Ghosita.
2. Przy tej okazji, mnisi z Kosambi oddawali się kłótniom i
awanturom i byli głęboko zaangażowani w dyskusje raniąc się
wzajemnie słownymi ostrzami.
3. Wtedy to pewien mnich udał się do Zrealizowanego i po złożeniu
mu hołdu, usiadł z boku i powiedział. „Czcigodny panie, mnisi tu
w Kosambi oddali się kłótniom i awanturom i są głęboko
zaangażowani w dyskusje raniąc się wzajemnie słownymi ostrzami.
Czcigodny panie, byłoby dobrze gdyby Zrealizowany kierowany
współczuciem udał się do tych mnichów. Zrealizowany
zgodził się
w milczeniu.
4. Wtedy Zrealizowany udał się do tych mnichów i rzekł do nich:
„Wystarczy mnisi, dość kłótni, dość awantur, dość
prztyczek, dość dysputowania”.
5. Kiedy to zostało powiedziane, pewien mnich rzekł do
Zrealizowanego: „Czcigodny panie, niech Zrealizowany, Lord Dhammy
poczeka; czcigodny panie, niech Zrealizowany trwa nieaktywny w
przyjemnym przebywaniu tutaj i teraz. To my będziemy znani z tych
kłótni, awantur, prztyczek i dysputowania. Drugi raz ... Trzeci
raz Zrealizowany rzekł do nich: „Wystarczy mnisi, dość kłótni,
dość awantur, dość prztyczek, dość dysputowania”. I za
trzecim razem ten mnich rzekł do Zrealizowanego: „Czcigodny panie,
niech Zrealizowany, Lord Dhammy poczeka; czcigodny panie, niech
Zrealizowany trwa nieaktywny w przyjemnym przebywaniu tutaj i teraz.
To my będziemy znani z tych kłótni, awantur, prztyczek i
dysputowania".
6. Z nastaniem poranka, Zrealizowany ubrał się i zabrał swoją
miskę i zewnętrzną szatę i udał się do Kosambi na żebraczy
obchód. Po obejściu Kosambi o po powrocie z żebraczego obchodu,
po
posiłku, uporządkował miejsce swego odpoczynku i zabrał swoją
miskę i zewnętrzną szatę, i stojąc wygłosił te strofy.
7. (1) Kiedy wiele głosów krzyczy naraz
Nie ma tam żadnego myślącego o sobie jako o głupcu.
Zgromadzenie, będąc rozbitym, lecz nikt nie myśli
„Ja także miałem w tym udział, też to wspomagałem”.
(2). Zapomnieli oni mądrej mowy, mówią
Z umysłami uległymi tylko obsesji słów
Niewstrzemięźliwe ich usta krzyczą chętnie;
Żaden nie wie co skłania ich do tego by tak czynili.
(3) 'To on mnie obraził, on mnie uderzył,
Pokonał mnie, ograbił mnie' -
Nienawiść nigdy nie wygasa u człowieka
Który hołubi taką wrogość.
(4) 'To on mnie obraził, on mnie uderzył
Pokonał mnie, ograbił mnie' -
Nienawiść z pewnością wygaśnie u człowieka
Który nie hołubi takiej wrogości.
(5) Bo wrogość przez wrogość
Nigdy nie wygasa na tym świecie.
Jest ona wygaszona przez nie-nienawiść
Takie jest starożytne prawo.
(6). Ci inni nie rozpoznają
Że tu powinniśmy się powstrzymać.
Jednak ciągle są tacy co zdają sobie z tego sprawę
Od razu uspokajający wszelkie swary.
(7) Łamacze kości i mordercy,
Złodzieje bydła, koni i bogactwa,
Ci co ograbiają całe królestwo -
Nawet oni mogą działać w zgodzie;
Dlaczego wy tego nie potraficie?
(8) Jeżeli możesz znaleźć godnego zaufania towarzysza,
Do swych wędrówek, zarówno cnotliwego jak i wytrwałego,
Wtedy maszeruj z nim zadowolony i uważny
Pokonując wszelkie zagrożenia i niebezpieczeństwa.
(9) Jeżeli nie możesz znaleźć godnego zaufania towarzysza,
Do swych wędrówek, zarówno cnotliwego jak i wytrwałego,
Wtedy jak król który opuszcza pokonane królestwo
Wędruj jak słoń w lesie, samotnie.
(10) Lepiej jest wędrować samotnie
Nie ma kompani z głupcami.
Wędruj samotnie, nie rań nikogo, nie znaj konfliktów
Bądź samotny jak słoń w lesie.
8. Po wygłoszeniu ma stojąco tych strof, Zrealizowany udał się do
wioski Balakalonakara. Przy tej okazji mieszkał tam czcigodny Bhagu.
Kiedy z oddali zobaczył zbliżającego się Zrealizowanego,
przygotował siedzenie i wodę do stóp. Zrealizowany usiadł na
przygotowanym siedzeniu i po uczynieniu tego, obmył swe stopy.
Czcigodny Bhagu złożył hołd Zrealizowanemu i usiadł z boku.
Kiedy to uczynił Zrealizowany rzekł do niego: „Mam nadzieję, że
masz się dobrze mnichu, że jest ci wygodnie i nie masz kłopotów
z
wyżebraniem jedzenia”. „Mam się dobrze o Zrealizowany, jest mi
wygodnie i nie mam kłopotów z wyżebraniem jedzenia”. Wtedy
Zrealizowany poinstruował, zainspirował i pobudził i zachęcił
czcigodnego Bhagu mową Dhammy, po czym wstał z siedzenia i udał
się do Zachodniego Bambusowego Parku.
9. Przy tej okazji mieszkali tam czcigodny Anuruddha i czcigodny
Nandiya i czcigodny Kimbila. Stróż parku zobaczył nadchodzącego
Zrealizowanego. Powiedział
mu: „Pustelniku, nie wchodź do tego parku. Jest tu trzech szlachetnie
urodzonych poszukujących swego własnego dobra. Nie przeszkadzaj
im”.
10. Czcigodny Anuruddha usłyszał stróża parku mówiącego
do
Zrealizowanego. Rzekł do niego: „Stróżu, przyjacielu, nie
trzymaj Zrealizowanego na zewnątrz. To nasz Mistrz, Zrealizowany
przyszedł”. Czcigodny Anuruddha udał się do czcigodnego Nandiyi
i do czcigodnego Kimbili i rzekł: „Wyjdźcie czcigodni
przyjaciele, wyjdźcie. Nasz Mistrz przyszedł”.
11. Wtedy wszyscy trzej udali się do Zrealizowanego; jeden zabrał
jego miskę i szatę, jeden przygotował siedzenie a jeden wodę do
obmycia stóp. Zrealizowany usiadł na przygotowanym siedzeniu i
kiedy to uczynił, obmył swe stopy. Wtedy złożyli hołd
Zrealizowanemu i usiedli z boku na stronie. Kiedy to uczynili
Zrealizowany rzekł do nich: „Mam nadzieję, że macie się dobrze,
Anuruddha, że jest wam wygodnie i że nie macie kłopotów z
wyżebraniem jedzenia”. „Wszyscy mamy się dobrze, jest nam
wygodnie i że nie mamy kłopotów z wyżebraniem jedzenia”.
12. „Mam nadzieję, że żyjecie w porozumieniu, w zgodzie,
Anuruddha, tak bez dysput jak mleko z wodą, spoglądając na siebie
wzajemnie życzliwym wzrokiem?” „Z pewnością tak czynimy,
czcigodny panie”.
13. „Ale Anuruddha, w jaki sposób tak żyjecie?” „Czcigodny
panie, co do tego myślę tak: 'To zysk dla mnie, to wielki zysk dla
mnie, że mieszkam tutaj z takimi towarzyszami w świętym życiu'.
Czynię cielesne, werbalne i mentalne działania przyjazności ku tym
czcigodnym, zarówno publicznie jak i prywatnie. Myślę sobie:
'Dlaczego nie powinienem odłożyć na bok tego ku czemu odczuwam
skłonność i czynić tylko to ku czemu skłaniają się ci
czcigodni'. I zgodnie z tym działam. Jesteśmy o różnych ciałach,
czcigodny panie ale tylko o jednym umyśle”. Czcigodny Nandiya i
czcigodny Kimbila – każdy powiedział to samo. Dodali jeszcze:
„Oto jak żyjemy w porozumieniu i zgodzie, czcigodny panie,
spoglądając na siebie wzajemnie życzliwym okiem”.
14. „Dobrze, dobrze Anuruddha. Mam nadzieję, że wszyscy trwacie
pilnie, gorliwie i zdecydowanie”. „Z pewnością tak
czynimy, czcigodny panie”.
15. „Ale Anuruddho, w jaki sposób tak trwacie?” „Czcigodny
panie, co do tego, ktokolwiek z nas wróci pierwszy z żebraczego
obchodu po wiosce, przygotowuje siedzenia i wodę do picia i mycia
i ustawia na miejscu kosz na odpadki. Ten z nas kto wraca ostatni, je
jedzenie które zostało, jeżeli zechce, w innym wypadku wyrzuca
je
tam gdzie nie ma zieleni lub do wody, gdzie nie ma życia. Sprząta
on siedzenia i wodę do picia i mycia. Sprząta kosz na odpadki po
uprzednim jego umyciu i zamiata jadalnię. Ktokolwiek zauważy, że
pojemniki z pitną wodą lub wodą do mycia czy do toalety są z małą
ilością wody lub puste, dogląda ich. Jeżeli są one dla niego za
ciężkie, woła kogoś drugiego przez znak ręką i wspólnym
wysiłkiem przenoszą pojemnik. Przy tej okazji nie rozmawiamy. Ale
co pięć dni siedzimy w nocy razem i rozmawiamy o Dhammie. Oto jak
trwamy pilnie, energicznie i w samo-opanowaniu”.
16. „Dobrze, dobrze Anuruddha, ale czy trwając tak w ten sposób,
pilnie, gorliwie i zdecydowanie, czy osiągnęliście jakieś
rozróżnienie w wiedzy i wizji warte szlachetnych, wyższe niż
ludzkie idee, wygodne trwanie?” „Co do tego czcigodny panie gdy
trwamy w ten sposób, pilnie, gorliwie i zdecydowanie,
postrzegamy zarówno światło jak i wizję form. Wkrótce te
światło
znika jak też i wizja form i nie odkryliśmy jeszcze z jakiego
powodu”.
17. Anuruddha, znajdź tego (powód). Ja także przed moim
oświeceniem podczas gdy byłem ciągle nieoświeconym Bodhisatwą,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale te światło
jak i wizja form wkrótce zaniknęły. Pomyślałem tak: „Jaki jest
powód jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak „Niepewność powstała u mnie i z uwagi na
niepewność moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji
światło zanikło jak i wizja form. Będę działał tak by
niepewność nie powstała u mnie powtórnie”.
18. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Rozproszenie powstało u mnie i z uwagi na
rozproszenie moja koncentracja zanikła i z zanikiem koncentracji
światło zanikło jak i wizja form. Będę działał tak by
niepewność i rozproszenie nie powstało u mnie powtórnie”.
19. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód,
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Stany letargiczne i ospałość powstały u mnie i z uwagi
na stany letargiczne i ospałość moja koncentracja
zanikła i z zanikiem koncentracji światło zanikło jak i wizja
form. Będę działał tak by niepewność, rozproszenie i stany
letargiczne i ospałość nie powstały u mnie powtórnie”.
20. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Nagły strach powstał u mnie i z uwagi na nagły
strach moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło
zanikło jak i wizja form. Załóżmy Anuruddho, że człowiek
wybrałby się w podróż i pojawili by się tam mordercy po obu jego
stronach, wtedy nagły strach powstałby u niego z tego powodu. Tak
też pomyślałem tak: „Nagły strach powstał u mnie i z uwagi na
nagły strach moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji
światło zanikło jak i wizja form. Będę działał tak by
niepewność, rozproszenie i nagły strach nie powstały u mnie
powtórnie”.
21. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Duma powstała u mnie i z uwagi na dumę moja
koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło zanikło jak
i wizja form. Załóżmy Anuruddho, że człowiek poszukujący
ukrytego skarbu znalazłby od razu pięć ukrytych skarbów. Wtedy
duma powstałaby u niego z tego powodu. Tak też pomyślałem tak:
„Duma powstała u mnie i z uwagi na dumę moja koncentracja zanikła
z zanikiem koncentracji światło zanikło jak i wizja form. Będę
działał tak by niepewność, rozproszenie, nagły strach i duma nie
powstały u mnie powtórnie”.
22. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Bezwład powstał u mnie i z uwagi na bezwład
moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło zanikło
jak i wizja form. Będę działał tak by niepewność, rozproszenie,
nagły strach, duma i bezwład nie powstały u mnie
powtórnie”.
23. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Zbyt aktywna energia powstała u mnie i z uwagi
na zbyt aktywną energię moja koncentracja zanikła z zanikiem
koncentracji światło zanikło jak i wizja form. Załóżmy
Anuruddho, że człowiek pochwycił przepiórkę, mocno ściskając
ją oburącz. Umarłaby ona na miejscu. Tak też pomyślałem tak:
„Zbyt aktywna energia powstała u mnie i z uwagi na zbyt aktywną
energię moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło
zanikło jak i wizja form. Będę działał tak by niepewność,
rozproszenie, nagły strach i duma, bezwład i zbyt aktywna energia
nie powstały u mnie powtórnie”.
24. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany, postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to, jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?” Pomyślałem tak: „Zbyt osłabiona energia powstała u mnie i z uwagi na zbyt osłabioną energię moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło zanikło jak i wizja form”. Załóżmy Anuruddho, że człowiek pochwycił przepiórkę, ściskając ją delikatnie. Wyskoczyłaby mu wtedy z ręki. Tak też pomyślałem tak: „Zbyt osłabiona energia powstała u mnie i z uwagi na zbyt osłabioną energię moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło zanikło jak i wizja form. Będę działał tak by niepewność, rozproszenie, nagły strach i duma, bezwład, zbyt aktywna energia i zbyt osłabiona energia nie powstały u mnie powtórnie”.
25. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Tęsknota powstała u mnie i z uwagi na tęsknotę
moja koncentracja zanikła z zanikiem koncentracji światło zanikło
jak i wizja form. Będę działał tak by niepewność, rozproszenie,
nagły strach i duma, bezwład, zbyt aktywna energia, zbyt osłabiona
energia i tęsknota nie powstały u mnie powtórnie”.
26. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Percepcja zróżnicowania powstała u mnie i z
uwagi na percepcję zróżnicowania moja koncentracja zanikła z
zanikiem koncentracji światło zanikło jak i wizja form. Będę
działał tak by niepewność, rozproszenie, nagły strach i duma,
bezwład, zbyt aktywna energia, zbyt osłabiona energia, tęsknota i
percepcja zróżnicowania nie powstały u mnie
powtórnie”.
27. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem zarówno światło jak i wizję form. Ale światło to,
jak i wizja form zanikły. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód
jaki warunek, dlaczego to światło i wizja form zanikają?”
Pomyślałem tak: „Zbyt wiele medytacji nad formami powstało u
mnie i z uwagi na zbyt wiele medytacji nad formami moja koncentracja
zanikła z zanikiem koncentracji światło zanikło jak i wizja form.
Będę działał tak by niepewność, rozproszenie, nagły strach i
duma, bezwład, zbyt aktywna energia, zbyt osłabiona energia,
tęsknota, percepcja zróżnicowania i zbyt wiele medytacji nad
formami nie powstały u mnie powtórnie”.
28. Kiedy Anuruddho wiedziałem, że niepewność jest
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
rozproszenie jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy
wiedziałem, że stany letargiczne i ospałość są
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
nagły strach jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy
wiedziałem, że duma jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem
to. Kiedy wiedziałem, że bezwład jest niedoskonałością umysłu,
porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że zbyt aktywna energia jest
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
zbyt ociężała energia jest niedoskonałością umysłu,
porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że tęsknota jest
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
percepcja zróżnicowania jest niedoskonałością umysłu,
porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że zbyt wiele medytacji nad
formami jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem to.
29. I gdy tak trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem światło i nie postrzegałem form. Postrzegałem
formy i nie postrzegałem światła, nawet przez całą noc i cały
dzień i całą noc i dzień. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód,
jaki warunek na to?” Pomyślałem tak: „Przy tej okazji gdy
skierowuję uwagę na znak światła bez skierowania uwagi na znak
form – przy tej okazji postrzegam światło i nie postrzegam form i
przy tej okazji gdy skierowuję uwagę na znak form bez skierowania
uwagi na znak światła – przy tej okazji postrzegam formy i nie
postrzegam światła, nawet przez całą noc i przez cały dzień i
całą noc i dzień”.
30. Podczas gdy trwałem pilny, gorliwy i zdecydowany,
postrzegałem ograniczone światło i postrzegałem ograniczone
formy, postrzegałem niezmierzalne światło i postrzegałem
niezmierzalne formy nawet przez całą noc i cały dzień i całą
noc i dzień. Pomyślałem tak: „Jaki jest powód, jaki tego
warunek?” Pomyślałem tak: „Przy tej okazji gdy moja
koncentracja jest ograniczona, przy tej okazji moje oko jest
ograniczone i przez moje ograniczone oko postrzegam ograniczone
światło i postrzegam ograniczone formy a przy okazji gdy moja
koncentracja jest niezmierzalna wtedy moje oko jest niezmierzalne i
przez moje niezmierzalne oko postrzegam niezmierzalne światło i
niezmierzalne formy. Nawet przez całą noc i przez cały dzień i
całą noc i dzień”.
31. Kiedy Anuruddho wiedziałem, że niepewność jest
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
rozproszenie jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy
wiedziałem, że stany letargiczne i ospałość są
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
nagły strach jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy
wiedziałem, że duma jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem
to. Kiedy wiedziałem, że bezwład jest niedoskonałością umysłu,
porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że zbyt aktywna energia jest
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
zbyt ociężała energia jest niedoskonałością umysłu,
porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że tęsknota jest
niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że
percepcja zróżnicowania jest niedoskonałością umysłu,
porzuciłem to. Kiedy wiedziałem, że zbyt wiele medytacji nad
formami jest niedoskonałością umysłu, porzuciłem to. Wtedy
pomyślałem: „Teraz rozwinę koncentrację na trzy sposoby”.
32. Zatem Anuruddho rozwinąłem koncentrację z myśleniem i
rozważaniem. Rozwinąłem koncentrację bez myślenia ale z rozważaniem.
Rozwinąłem koncentrację bez myślenia i rozważania.
Rozwinąłem koncentrację z błogością, rozwinąłem koncentrację
bez błogości, rozwinąłem koncentrację stowarzyszoną z radością,
rozwiałem koncentrację stowarzyszoną z równowagą.
33. Kiedy Anuruddo rozwiałem koncentrację z myśleniem i
rozważaniem ... bez myślenia ale z rozważaniem ... bez myślenia
i rozważania ... z błogością ... bez błogości ... z radością
... z równowagą, wiedza i wgląd pojawiły powstały u mnie: „Moje
wyzwolenia jest niezachwiane, to są ostatnie narodziny, nie ma
więcej odnowy istnienia”.
Oto co powiedział Zrealizowany. Czcigodny Ananda był zadowolony i ucieszony słowami Zrealizowanego