LUẬT MA HA TĂNG KỲ
GIỚI BA-DẠ-ĐỀ
NÓI RÕ PHẦN THỨ CHÍN CỦA 92 PHÁP ĐƠN ĐỀ.
84. GIỚI: LÀM CHÂN GIƯỜNG CAO QUÁ CỠ.
Khi Phật an trú tại thành Xá Vệ, nói rộng như trên. Bấy giờ vào các ngày trai trong tháng như ngày mồng tám, mười bốn, rằm, nhân dân trong thành rời khỏi thành đi đến đảnh lễ Thế Tôn. Lúc ấy, hoàng tử của Vua Ba Tư Nặc cũng đến đảnh lễ. Sau đó, ông đi đến chỗ Nan Đà, Ưu Ba Nan Đà, cúi đầu đảnh lễ dưới chân, rồi bạch rằng: “Tôi muốn đi tham quan xin chỉ cho tôi xem các chỗ”. Các thầy đáp: “Rất tốt”, rồi dẫn hoàng tử lên gác, nói: “Hãy xem những cây cột, kèo, đòn dông, xà, trính với những nét chạm trổ và các hình vẽ tinh xảo”. Lần lượt đi đến chỗ ở của Nan Đà, hoàng tử thấy trên sàn nhà màu xanh đặt một chiếc giường cao lớn, trên giường trải một cái nệm dày, êm ái, hai đầu giường để những cái gối. Thấy thế, liền hỏi:
—Thưa tôn giả, giường nệm này của ai vậy?
—Của tôi đấy.
—Những thứ này quá sang trọng, không thích hợp cho Tỉ kheo.
—Nếu không thích hợp với tôi thì ai nên dùng nó?
—Vua hay hoàng tử sử dụng chúng mới thích hợp.
—Tôi không phải hoàng tử sao? Nếu đức Thế Tôn không xuất gia thì Ngài xứng đáng làm Chuyển luân thánh vương, thống trị bốn phương thiên hạ, tất cả các ngươi sẽ là con dân của chúng ta. Nhưng Thế Tôn không thích làm như thế mà xuất gia, thành Phật, làm đấng Pháp vương. Ta là con của đấng Pháp vương, giả sử trang sức những thứ sang trọng hơn nữa cũng vẫn thích hợp, huống gì những vật thô sơ như vậy.
Vương tử nghe rồi, hổ thẹn im lặng. Các Tỉ kheo bèn đem sự việc ấy đến bạch lên Thế Tôn. Phật liền bảo gọi Nan Đàø, Ưu Ba Nan Đà đến. Khi các thầy tới rồi, Phật liền hỏi lại sự việc kể trên:
—Các ông có những việc đó thật không?
—Có thật như vậy, bạch Thế Tôn.
—Vì sao các ông trang bị giường nệm lộng lẫy để cho người đời đàm tiếu? Từ nay về sau, ta không cho phép làm giường quá mức độ.
Lại nữa, khi Phật an trú tại thành Xá Vệ, nói rộng như trên. Sau khi Thế Tôn chế giới không cho làm giường cao quá mức quy định, các Tỉ kheo liền theo quy định cắt bớt chân giường nhưng lại kê thêm dưới chân. Bấy giờ nhằm các ngày chay trong tháng như mồng tám, mười bốn, rằm, dân chúng trong thành ra ngoài thành đi đến đảnh lễ Thế Tôn. Vương tử của Vua Ba Tư Nặc cũng tới đảnh lễ. Rồi ông đi đến chỗ Nan Đà, Ưu Ba Nan Đà, nói: “Xin tôn giả hãy chỉ cho tôi xem các nơi”. Cuối cùng, ông đến phòng Nan Đà, thấy chân giường bị cắt, liền hỏi:
—Vì sao mà cắt cái chân giường này?
—Cắt bớt cho đúng theo sự quy định của Thế Tôn.
—Nếu Thế Tôn bảo cắt bớt đầu mà lại kê thêm dưới chân thì có khác gì nhau?
Các Tỉ kheo bèn đem sự việc ấy đến bạch lên Thế Tôn. Phật liền dạy: “Từ nay về sau làm chân giường phải đúng theo mức quy định, Ta không cho phép kê thêm dưới chân”. Đoạn, Phật truyền lệnh cho các Tỉ kheo đang sống tại thành Xá Vệ phải tập họp lại tất cả, vì mười lợi ích mà chế giới cho các Tỉ kheo, dù ai nghe rồi cũng phải nghe lại:
“Nếu Tỉ kheo làm chân giường thì phải làm đúng mức quy định, nghĩa là chiều cao tám ngón tay, ngoại trừ chỗ tra vào thành giường; nếu làm quá mức quy định thì phải cắt bỏ bớt, rồi sám hối tội Ba dạ đề.”
Giải thích
Tỉ kheo: Như trên đã nói.
Loại giường ngồi, giường nằm gồm tất cả có mười bốn loại, như đã nói ở trước. Nếu làm quá mức qui định thì phạm tội.
Làm: Hoặc tự mình làm, hoặc sai người khác làm.
Tu già đà: Đức Như Lai Ứng Cúng Chánh Biến Tri.
Tám ngón tay: Tám ngón tay của Phật.
Quá: Quá mức quy định.
Trừ chỗ tra vào thành giường: Từ chỗ lỗ trống trở xuống, (nếu thừa) thì cắt bớt, rồi sám hối tội Ba dạ đề. Nếu không cắt bớt mà sám hối, thì phạm tội Việt tì ni.
Ba dạ đề: Như trên đã nói.
Nếu tự mình làm giường rồi ngồi suốt ngày trên đó thì phạm một tội Ba dạ đề. Nếu đứng dậy rồi ngồi lại thì mỗi lần ngồi phạm một tội Ba dạ đề.
Nếu ngồi trên giường người khác thì phạm tội Việt tì ni.
Nếu kê thêm chân giường cũng phải kê đúng kích thước đã quy định và vững chắc.
Nếu mình là Tỉ kheo khách đi đến trú xứ nào mà được phân phối giường theo thứ tự, nhưng giường cao quá mức quy định thì nên bảo thầy tri sự cho mượn cái cưa. Nếu hỏi mượn để làm gì, thì đáp: “Cái giường này cao quá mức độ, tôi muốn cưa bớt chân cho đúng pháp”. Nếu thầy tri sự nói: “Đừng cưa bớt, đàn việt thấy sẽ không vui”, và mình cũng không ở đó lâu thì nên đào đất chôn chân giường xuống cho bằng mức quy định. Nếu mình còn ở lại lâu, thì nên dùng ống bằng gỗ bọc lại đoạn chân giường bị chôn dưới đất, đừng để nó bị hư hoại.
Nếu Tỉ kheo vào xóm làng đến nhà đàn việt ngồi, mà ngồi cái giường cao, thì không được ngồi để thòng đôi chân. Nếu đó là gia đình quen biết cũ thì nên bảo họ đưa cái ghế nhỏ để gác chân. Nếu đó không phải là nhà quen biết cũ thì nên bảo họ đưa viên gạch hay cục gỗ dùng để gác chân mà ngồi. Nhưng nếu ngồi trên giường cao ở nhà phước thiện thì không có tội. Thế nên nói (như trên).