အင်္ဂုတ္တရနိကာယ်
၇-မဟာဝဂ်
၁-ဟိရီသြတ္တပ္ပသုတ်
၆၅။ ရဟန်းတို့ ဟိရီသြတ္တပ္ပတရားမရှိခဲ့လျှင် ဟိရီသြတ္တပ္ပချို့တဲ့သော ရဟန်းအား ဣန္ဒြိယသံဝရသီလသည် ပျက်စီးရာသောအကြောင်းရှိ၏၊ ဣန္ဒြိယသံဝရသီလ မရှိခဲ့လျှင် ဣန္ဒြိယသံဝရသီလချို့တဲ့သောရဟန်းအား ပါတိမောက္ခသံဝရသီလသည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလမရှိခဲ့လျှင် ပါတိမောက္ခသံဝရသီလချို့တဲ့သော ရဟန်းအား သမ္မာသမာဓိသည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ သမ္မာသမာဓိမရှိခဲ့လျှင် သမ္မာသမာဓိချို့တဲ့သော ရဟန်းအားဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင်’ယထာဘူတဉာဏဒဿန’ သည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင်မရှိခဲ့လျှင်ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင်ချို့တဲ့သော ရဟန်းအား ဝဋ်ဆင်းရဲ၌ ငြီးငွေ့သောနိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝဋ်ဆင်းရဲ၌ တပ်ခြင်းကင်းသော ဝိရာဂဉာဏ်သည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝိရာဂဉာဏ်မရှိခဲ့လျှင် နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝိရာဂ ဉာဏ်ချို့တဲ့သော ရဟန်းအား အရဟတ္တဖိုလ်နှင့်အရဟတ္တဖိုလ်ကို ဆင်ခြင်တတ်သော ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ် အမြင်သည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏။
ရဟန်းတို့ ဥပမာသော်ကား သစ်ပင်သည် အခက်, အရွက်ပျက်စီးခဲ့လျှင် ထိုသစ်ပင်၏ အပွေးသည်လည်း ပြည့်စုံခြင်းသို့ မရောက်၊ အခွံသည်လည်းကောင်း၊ အကာသည်လည်းကောင်း၊ အနှစ်သည်လည်းကောင်း ပြည့်စုံခြင်းသို့ မရောက်။ ရဟန်းတို့ ဤဥပမာအတူသာလျှင် ဟိရီသြတ္တပ္ပတရားမရှိခဲ့လျှင်ဟိရီသြတ္တပ္ပ္ပချို့တဲ့သော ရဟန်းအား ဣန္ဒြိယသံဝရသီလသည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ ဣန္ဒြိယသံဝရသီလမရှိခဲ့လျှင် ဣန္ဒြိယသံဝရသီလချို့တဲ့သော ရဟန်းအား ပါတိမောက္ခသံဝရသီလသည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလမရှိခဲ့လျှင် ပါတိမောက္ခသံဝရသီလချို့တဲ့သော ရဟန်းအားသမ္မာသမာဓိသည် ပျက်စီးရာသောအကြောင်း ရှိ၏၊ သမ္မာသမာဓိမရှိခဲ့လျှင် သမ္မာသမာဓိ ချို့တဲ့သောရဟန်းအားဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင် ‘ယထာဘူတဉာဏဒဿန’ သည် ပျက်စီးရာသောအကြောင်းရှိ၏၊ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင်မရှိခဲ့လျှင်ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင်ချို့တဲ့သော ရဟန်းအား ဝဋ်ဆင်းရဲ၌ ငြီးငွေ့သော နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝဋ်ဆင်းရဲ၌ တပ်ခြင်း ကင်းသော ဝိရာဂဉာဏ်သည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝိရာဂဉာဏ်မရှိခဲ့လျှင် နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝိရာဂဉာဏ်ချို့တဲ့သော ရဟန်းအား အရဟတ္တဖိုလ်နှင့် အရဟတ္တဖိုလ်ကို ဆင်ခြင်တတ်သော ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်သည် ပျက်စီးရာသော အကြောင်းရှိ၏။
ရဟန်းတို့ ဟိရီသြတ္တပ္ပ္ပတရားရှိခဲ့လျှင် ဟိရီသြတ္တပ္ပနှင့် ပြည့်စုံသော ရဟန်းအား ဣန္ဒြိယသံဝရသီလသည် ပြည့်စုံရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ ဣန္ဒြိယသံဝရသီလရှိခဲ့လျှင် ဣန္ဒြိယသံဝရသီလနှင့် ပြည့်စုံသော ရဟန်းအား ပါတိမောက္ခသံဝရသီလသည် ပြည့်စုံရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ ပါတိမောက္ခသံဝရသီလရှိခဲ့လျှင် ပါတိမောက္ခသံဝရ သီလနှင့် ပြည့်စုံသော ရဟန်းအား သမ္မာသမာဓိသည် ပြည့်စုံရာသောအကြောင်းရှိ၏၊ သမ္မာသမာဓိရှိခဲ့လျှင် သမ္မာသမာဓိနှင့် ပြည့်စုံသော ရဟန်းအားဟုတ်တိုင်းမှန်စွာသိသော ဉာဏ်အမြင် သည် ပြည့်စုံရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသောဉာဏ်အမြင်ရှိခဲ့လျှင်ဟုတ်တိုင်းမှန်စွာ သိသော ဉာဏ်အမြင်ရှိသော ရဟန်းအား နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်,ဝိရာဂဉာဏ်သည် ပြည့်စုံရာသော အကြောင်းရှိ၏၊ နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်, ဝိရာဂဉာဏ်ရှိခဲ့လျှင် နိဗ္ဗိဒါဉာဏ်,ဝိရာဂဉာဏ်နှင့် ပြည့်စုံရာသော ရဟန်းအား အရဟတ္တ ဖိုလ်နှင့် အရဟတ္တဖိုလ်ကို ဆင်ခြင်တတ်သောပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်အမြင်သည် ပြည့်စုံရာသော အကြောင်း ရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ ဥပမာသော်ကားသစ်ပင်သည် အခက်, အရွက်တို့နှင့် ပြည့်စုံခဲ့လျှင် ထိုသစ်ပင်၏ အပွေးသည်လည်း ပြည့်စုံခြင်းသို့ရောက်၏၊ အခွံသည်လည်းကောင်း၊ အကာသည်လည်းကောင်း၊ အနှစ် သည်လည်းကောင်း ပြည့်စုံခြင်းသို့ရောက်၏။ ရဟန်းတို့ ဤဥပမာအတူသာလျှင် ဟိရီသြတ္တပ္ပတရား ရှိခဲ့လျှင် ဟိရီသြတ္တပ္ပနှင့် ပြည့်စုံသောရဟန်းအား ဣန္ဒြိယသံဝရသီလသည် ပြည့်စုံရာသော အကြောင်း ရှိ၏။ပ။ အရဟတ္တဖိုလ်ကိုဆင်ခြင်တတ်သော ပစ္စဝေက္ခဏာဉာဏ်သည်လည်း ပြည့်စုံရာသော အကြောင်း ရှိ၏ဟု (မိန့်တော်မူ၏)။
ပဌမသုတ်။