“Purimā, bhikkhave, koṭi na paññāyati avijjāya: ‘ito pubbe avijjā nāhosi, atha pacchā samabhavī’ti. Evañcetaṃ, bhikkhave, vuccati, atha ca pana paññāyati: ‘idappaccayā avijjā’ti.

Avijjampāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro avijjāya? ‘Pañca nīvaraṇā’tissa vacanīyaṃ. Pañcapāhaṃ, bhikkhave, nīvaraṇe sāhāre vadāmi, no anāhāre. Ko cāhāro pañcannaṃ nīvaraṇānaṃ? ‘Tīṇi duccaritānī’tissa vacanīyaṃ. Tīṇipāhaṃ, bhikkhave, duccaritāni sāhārāni vadāmi, no anāhārāni. Ko cāhāro tiṇṇaṃ duccaritānaṃ? ‘Indriya­asaṃ­varo’tissa vacanīyaṃ. Indriya­a­saṃ­varam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro indriya­a­saṃ­varassa? ‘Asatā­sam­pajañ­ñan’tissa vacanīyaṃ. Asatā­sam­pajañ­ñam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro asatā­sam­pajañ­ñassa? ‘Ayoni­so­ma­nasikāro’tissa vacanīyaṃ. Ayoniso­ma­nasikā­ram­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro ayoniso­ma­nasikā­rassa? ‘Assaddhiyan’tissa vacanīyaṃ. Assad­dhiyam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro assaddhiyassa? ‘Asaddham­mas­savanan’tissa vacanīyaṃ. Asaddham­mas­savanam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro asaddham­mas­savanassa? ‘Asap­purisa­saṃ­sevo’tissa vacanīyaṃ.

Iti kho, bhikkhave, asap­purisa­saṃ­sevo paripūro asaddham­mas­savanaṃ paripūreti, asaddham­mas­savanaṃ paripūraṃ assaddhiyaṃ paripūreti, assaddhiyaṃ paripūraṃ ayoniso­ma­nasikā­raṃ paripūreti, ayoni­so­ma­nasikāro paripūro asatā­sam­pajañ­ñaṃ paripūreti, asatā­sam­pajañ­ñaṃ paripūraṃ indriya­a­saṃ­varaṃ paripūreti, indriya­asaṃ­varo paripūro tīṇi duccaritāni paripūreti, tīṇi duccaritāni paripūrāni pañca nīvaraṇe paripūrenti, pañca nīvaraṇā paripūrā avijjaṃ paripūrenti; evametissā avijjāya āhāro hoti, evañca pāripūri.

Seyyathāpi, bhikkhave, uparipabbate thulla­phusi­take deve vassante () taṃ udakaṃ yathāninnaṃ pavattamānaṃ pabba­ta­kanda­ra­padara­sā­khā paripūreti, pabba­ta­kanda­ra­padara­sā­khā paripūrā kusobbhe paripūrenti. Kusobbhā paripūrā mahāsobbhe paripūrenti, mahāsobbhā paripūrā kunnadiyo paripūrenti, kunnadiyo paripūrā mahānadiyo paripūrenti, mahānadiyo paripūrā mahāsamuddaṃ sāgaraṃ paripūrenti; evametassa mahāsamuddassa sāgarassa āhāro hoti, evañca pāripūri.

Evamevaṃ kho, bhikkhave, asap­purisa­saṃ­sevo paripūro asaddham­mas­savanaṃ paripūreti, asaddham­mas­savanaṃ paripūraṃ assaddhiyaṃ paripūreti, assaddhiyaṃ paripūraṃ ayoniso­ma­nasikā­raṃ paripūreti, ayoni­so­ma­nasikāro paripūro asatā­sam­pajañ­ñaṃ paripūreti, asatā­sam­pajañ­ñaṃ paripūraṃ indriya­a­saṃ­varaṃ paripūreti, indriya­asaṃ­varo paripūro tīṇi duccaritāni paripūreti, tīṇi duccaritāni paripūrāni pañca nīvaraṇe paripūrenti, pañca nīvaraṇā paripūrā avijjaṃ paripūrenti; evametissā avijjāya āhāro hoti, evañca pāripūri.

Vijjā­vimuttim­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro vijjāvimuttiyā? ‘Satta bojjhaṅgā’tissa vacanīyaṃ. Sattapāhaṃ, bhikkhave, bojjhaṅge sāhāre vadāmi, no anāhāre. Ko cāhāro sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ? ‘Cattāro satipaṭṭhānā’tissa vacanīyaṃ. Cattāropāhaṃ, bhikkhave, satipaṭṭhāne sāhāre vadāmi, no anāhāre. Ko cāhāro catunnaṃ sati­paṭṭhā­nā­naṃ? ‘Tīṇi sucaritānī’tissa vacanīyaṃ. Tīṇipāhaṃ, bhikkhave, sucaritāni sāhārāni vadāmi, no anāhārāni. Ko cāhāro tiṇṇaṃ sucaritānaṃ? ‘Indriyasaṃvaro’tissa vacanīyaṃ. Indriya­saṃ­varam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro indriya­saṃ­varassa? ‘Sati­sam­pajañ­ñan’tissa vacanīyaṃ. Sati­sam­pajañ­ñam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro sati­sam­pajañ­ñassa? ‘Yoniso­ma­nasikāro’tissa vacanīyaṃ. Yoniso­ma­nasikā­ram­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro yoniso­ma­nasikā­rassa? ‘Saddhā’tissa vacanīyaṃ. Saddhampāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro saddhāya? ‘Saddham­mas­savanan’tissa vacanīyaṃ. Saddham­mas­savanam­pāhaṃ, bhikkhave, sāhāraṃ vadāmi, no anāhāraṃ. Ko cāhāro saddham­mas­savanassa? ‘Sap­purisa­saṃ­sevo’tissa vacanīyaṃ.

Iti kho, bhikkhave, sap­purisa­saṃ­sevo paripūro saddham­mas­savanaṃ paripūreti, saddham­mas­savanaṃ paripūraṃ saddhaṃ paripūreti, saddhā paripūrā yoniso­ma­nasikā­raṃ paripūreti, yoniso­ma­nasikāro paripūro sati­sam­pajañ­ñaṃ paripūreti, sati­sam­pajañ­ñaṃ paripūraṃ indriya­saṃ­varaṃ paripūreti, indriyasaṃvaro paripūro tīṇi sucaritāni paripūreti, tīṇi sucaritāni paripūrāni cattāro satipaṭṭhāne paripūrenti, cattāro satipaṭṭhānā paripūrā satta bojjhaṅge paripūrenti, satta bojjhaṅgā paripūrā vijjāvimuttiṃ paripūrenti; evametissā vijjāvimuttiyā āhāro hoti, evañca pāripūri.

Seyyathāpi, bhikkhave, uparipabbate thulla­phusi­take deve vassante taṃ udakaṃ yathāninnaṃ pavattamānaṃ pabba­ta­kanda­ra­padara­sā­khā paripūreti, pabba­ta­kanda­ra­padara­sā­khā paripūrā kusobbhe paripūrenti, kusobbhā paripūrā mahāsobbhe paripūrenti, mahāsobbhā paripūrā kunnadiyo paripūrenti, kunnadiyo paripūrā mahānadiyo paripūrenti, mahānadiyo paripūrā mahāsamuddaṃ sāgaraṃ paripūrenti; evametassa mahāsamuddassa sāgarassa āhāro hoti, evañca pāripūri.

Evamevaṃ kho, bhikkhave, sap­purisa­saṃ­sevo paripūro saddham­mas­savanaṃ paripūreti, saddham­mas­savanaṃ paripūraṃ saddhaṃ paripūreti, saddhā paripūrā yoniso­ma­nasikā­raṃ paripūreti, yoniso­ma­nasikāro paripūro sati­sam­pajañ­ñaṃ paripūreti, sati­sam­pajañ­ñaṃ paripūraṃ indriya­saṃ­varaṃ paripūreti, indriyasaṃvaro paripūro tīṇi sucaritāni paripūreti, tīṇi sucaritāni paripūrāni cattāro satipaṭṭhāne paripūrenti, cattāro satipaṭṭhānā paripūrā satta bojjhaṅge paripūrenti, satta bojjhaṅgā paripūrā vijjāvimuttiṃ paripūrenti; evametissā vijjāvimuttiyā āhāro hoti, evañca pāripūrī”ti.

Paṭhamaṃ.