Theravāda Vinaya

Mahāvibhaṅga

Pācittiyakaṇḍa

Musāvādavagga

Pācittiyā 4: Pada­so­dham­ma­sikkhā­pada

Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anātha­piṇḍi­kassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū upāsake padaso dhammaṃ vācenti. Upāsakā bhikkhūsu agāravā appatissā asabhā­ga­vuttikā viharanti. Ye te bhikkhū appicchā … pe … te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—“kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū upāsake padaso dhammaṃ vācessanti. Upāsakā bhikkhūsu agāravā appatissā asabhā­ga­vuttikā viharantī”ti.

Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū aneka­pariyā­yena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ … pe … “saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, upāsake padaso dhammaṃ vācetha; upāsakā bhikkhūsu agāravā appatissā asabhā­ga­vuttikā viharantī”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, upāsake padaso dhammaṃ vācessatha. Upāsakā bhikkhūsu agāravā appatissā asabhā­ga­vuttikā viharanti. Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya … pe … evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha—

“Yo pana bhikkhu anupasampannaṃ padaso dhammaṃ vāceyya pācittiyan”ti. (4:53)

Yo panāti yo yādiso … pe … bhikkhūti … pe … ayaṃ imasmiṃ atthe adhippeto bhikkhūti.

Anupasampanno nāma bhikkhuñca bhikkhuniñca ṭhapetvā avaseso anupasampanno nāma.

Padaso nāma padaṃ, anupadaṃ, anvakkharaṃ, anubyañjanaṃ.

Padaṃ nāma ekato paṭṭhapetvā ekato osāpenti. Anupadaṃ nāma pāṭekkaṃ paṭṭhapetvā ekato osāpenti. Anvakkharaṃ nāma “rūpaṃ aniccan”ti vuccamāno, “run”ti opāteti. Anubyañjanaṃ nāma “rūpaṃ aniccan”ti vuccamāno, “vedanā aniccā”ti saddaṃ nicchāreti.

Yañca padaṃ, yañca anupadaṃ, yañca anvakkharaṃ, yañca anubyañjanaṃ—sabbametaṃ padaso nāma.

Dhammo nāma buddhabhāsito, sāvakabhāsito, isibhāsito, devatābhāsito, atthūpasañhito, dhammū­pasañ­hito.

Vāceyyāti padena vāceti, pade pade āpatti pācittiyassa. Akkharāya vāceti, akkharak­kha­rāya āpatti pācittiyassa.

Anupasampanne anupa­sam­panna­saññī padaso dhammaṃ vāceti, āpatti pācittiyassa. Anupasampanne vematiko padaso dhammaṃ vāceti, āpatti pācittiyassa. Anupasampanne upasam­panna­saññī padaso dhammaṃ vāceti, āpatti pācittiyassa.

Upasampanne anupa­sam­panna­saññī, āpatti dukkaṭassa. Upasampanne vematiko, āpatti dukkaṭassa. Upasampanne upasam­panna­saññī, anāpatti.

Anāpatti—ekato uddisāpento, ekato sajjhāyaṃ karonto, yebhuyyena paguṇaṃ ganthaṃ bhaṇantaṃ opāteti, osārentaṃ opāteti, ummattakassa, ādi­kammi­kas­sāti.

Pada­so­dham­ma­sikkhā­padaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.