pācattika-dharma 78
pacati
Origin story
bhagavān vaiśālīyaṁ viharati | bhadrāye dāni kāpileyīye jñāti-kulāto devasikaṁ bhaktam ānīyati | sā taṁ vihārake pacitvā khādati | tāye dāni putra-bhrātṛkā āgatāḥ | bhadrāye avalokanāya gatāḥ | sānyeṣām āha bhuñjiṣyatha | te dān āhaṁsuḥ bhuñjiṣyaṁ | tāye tato dinnaṁ | āha | mṛṣṭaṁ khalv imaṁ | kuto imaṁ | sā dān āha | yuṣmākaṁ gṛhāto ānītaṁ | āhaṁsuḥ | asmākaṁ gṛhe na evaṁ mṛṣṭaṁ pacyati | āha | kiṁ yuṣmākaṁ bhadrāyiṇīyo ceṭiyo jāniṣyanti | kathaṁ paritavyan ti | evam evopakaraṇāni asphātikā kurvanti | te dāni gṛhaṁ gatvā tā dāsīyo daṇḍa-kaśā-hatāyo kṛtāyo | iti-kitikāye dhītaro evam ettakam upakaraṇaṁ dadāmo yūyam asphātikaṁ karotha | tā rodamānā āhaṁsuḥ | ārya-dhītā asmākaṁ hanāyeti | bhikṣuṇīhi śrutaṁ | etaṁ prakaraṇaṁ | peyālaṁ | yāvad bhagavān āha | duṣkṛtaṁ te bhadre | tena hi na kṣamati parāhṛtaṁ khādanīyam vā bhojanīyam vā pacitum vā pacāyitum vā bhṛjjitum vā bhṛjjāpayitum vā |
eṣā evārthotpattiḥ | bhagavāṁ cchrāvastīyam viharati | tā dāni bhikṣuṇīyo śākiya-kanyāyo ca kolita-kanyāyo ca piṇḍāya carantīyo | paryupāṣisitaṁ bhojanaṁ labhanti | paryupāsitaṁ odanam | paryupāsitaṁ sūpaṁ | paryupāsitaṁ śākaṁ | paryupāsitaṁ kulmāṣaṁ | tāyo bhuktvā bhuktvā vamanti | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | peyālaṁ | yāvat labhyaṁ bhagavan bhikṣuṇīya tūṣṇīṁ kṛtvā bhoktuṁ | bhagavān āha labhyaṁ | atha khalu bhagavān mahāprajāpatīṁ gautamīm āmantrayati | yāvat paryavadātāni bhaviṣyanti |
Ruling
yā puna bhikṣuṇī parāhṛtaṁ khādanīyaṁ vā bhojanīyam vā puno puno pacitvā vā pacāpetvā vā bhṛjjitvā vā bhṛjjāpetvā vā kaṭhitvā vā kaṭhāpetvā vā a-gilānā khādaye vā bhuñjeya vā pācattikaṁ ||
Definitions
- yā puna bhikṣuṇī ti | peyālaṁ |
- parāhṛtan ti grāmato vā ānītaṁ nagarato vā ānītaṁ |
- khādanīyan ti khādanīyaṁ
- bhojanīyan ti bhojanīyaṁ |
- pacitvā ti svayaṁ |
- pacāpayitvā ti parehi |
- bhṛjjitvā ti svayaṁ |
- bhṛjjāpayitvā ti parehi |
- kaṭhitvā ti svayaṁ |
- kaṭhāpayitvā ti parehi |
- a-gilānā ti pratyuddhṛtaṁ bhagavatā padaṁ an-āpattir gilānāye | kin dāni atra gailānyam abhipretaṁ | jarā-durbalā vā bhoti vyādhi-durbalā vā bhuktvā vā vamati | aphāsuṁ vā bhoti idam atra gailānyam abhipretaṁ |
Permutations
sā eṣā bhikṣuṇī rasa-gṛdhyā parāhṛtaṁ piṇḍapātaṁ puno puno paceya vā pacāpeya vā pācāttikam āsādayati | atha dāni śītalam bhavati labhyā uṣṇī-kartuṁ | na dāni thālikāya vā piṭharikāya vā | atha khalu tāmra-pātreṇa vā kupātreṇa vā kāṁsikāya vā uṣṇī-kartavyaṁ | bhikṣur api svayaṁ pacati vinayātikramam āsādayati | atha dāni kalpiya-kāreṇa pacāpeti an-āpattiḥ | atha dāni śītalo bhavati piṇḍapāto uṣṇī-karoti an-āpattiḥ | tena bhagavān āha |
Restatement of rule
yā puna bhikṣuṇī parāhṛtaṁ khādanīyam vā bhojanīyam va puno pacitvā vā pacāpetva vā bhṛjjitvā vā bhṛjjāpayitvā vā kaṭhitvā vā kaṭhāpayitvā vā agilānā khādeya vā bhuñjeya vā pācattikaṁ | hrā ||