Origin story

bhagavān śrāvastīyaṁ viharati | rāṣṭrapālāya bhikṣuṇīya bhaginī kāla-gatā | sā dāni tāsāṁ bhāgineyakānāṁ nānā-prakāraṁ khajjaṁ bhojjaṁ bhakṣayitvā deti | jano dāni ojjhāyati | paśyatha bhaṇe śramaṇikā śraddhā-deyaṁ gṛhiṇān dadāti | etam prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | yāvac chabdāpayatha rāṣtrapālāṁ | sā dāni śabdāpitā | tad eva sarvaṁ bhagavān vistareṇa pṛcchati | āha | ām bhagavan | bhagavān āha | tena hi na kṣamati āgārikasya svahastaṁ khādanīyaṁ bhojanīyaṁ dātuṁ |

eṣā evārthotpattiḥ | gartodaro ca gartodara-pitā ca gartodaramātā ca agārasyānagāriyaṁ pravrajitā | gartodara-pitā gartodaramātā ca śākyehi pravrajitāḥ | gartodara tīrthikehi pravrajitaḥ | yāvat sa gartodara-mātuḥ sakāśam upasaṁkrānto tāya gartodara-mātāya tasya nānā-prakārasya khajjakasya pūraṁ pātraṁ dinnaṁ | so dāni taṁ gṛhya pānāgāraṁ gatvā ātmanā ca khādati pārāṁś ca chandeti | te dān āhaṁsuḥ | kahiṁ tvayā imaṁ labdhaṁ | so dān āha | mā śabdaṁ | śākiyāyinānāṁ śramaṇīyo dakṣiṇīyāyo | tāsāṁ pi vayaṁ dakṣiṇīyāyo | tāsāṁ pi vayaṁ dakṣiṇīyāḥ | jano dāni ojjhāyati | bhikṣuṇīhi śrutaṁ | etaṁ prakaraṇaṁ | peyālaṁ | yāvad bhagavān āha | duṣkṛtan te gartodara-māte | tena hi na kṣamati āgārikasya vā parivrājakasya vā khādanīyam vā bhojanīyam vā dātuṁ | atha khalu bhagavān | peyālaṁ | yāvat |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī āgārikasya vā parivrājakasya vā sva-hastaṁ khādanīyam vā bhojanīyam vā dadyāt pācattikaṁ |

Definitions

• yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā |
• āgārikasye ti gṛhiṇaḥ |
• parivrājakasye ti gautama-jaṭilaka-paryantasya |
• sva-hastan ti hastena hastaṁ |
• bhājanena vā bhājanaṁ |
• khādanīyan ti yaṁ khādanīyaṁ |
• bhojanīyan ti yaṁ bhojanīyaṁ |

dadyāt pācattikaṁ |

Permutations

eṣa dāni bhikṣuṇīya kocid āgacchati | sālohito vā bhrātā vā | yadi tāvad asya kiñcid dātuṁ bhavati na kṣamati sva-hastaṁ dātuṁ | kalpiya-kāri kāya dātavyaṁ | atha dāni kalpiya-kārī na bhavati vaktavyaṁ | ato svayaṁ gṛhṇīya khādatha | atha dāni paśyati | rasa-gṛddhī ya eṣo sarvaṁ khādatīti | yattakaṁ parityaktaṁ tattakaṁ pratigrāhayitvā śeṣaṁ | vaktavyo | gopehīti | tato bhūmīyan nikṣipiya vaktavyo | gṛhṇīya khādatha | atha dāni pravrajitako āgacchati na kṣamati sva-hastaṁ khādanīyam vā bhojanīyam vā dātuṁ | kalpiya-kārīya dātavyaṁ | atha dāni kalpiya-kārī na bhavati ato yeva gṛhṇīya khādāhīti | atha dān āha | sālohite kim asmākaṁ caṇḍālehi viya pravartasi | vaktavyaṁ | tathā yūyaṁ durākhyāte pravacane pravrajitāḥ | atha dāni grāmāntaraṁ gacchati labhyan tena kalpiya-kṛtyaṁ kārāpayituṁ | ato ātmā ca khādatha asmākañ ca pratigrāhatha | atha dāni jānāti | rasa-gṛdhrā iti śeṣaṁ pūrva-vat | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī āgārikasya vā parivrājakasya vā sva-hastaṁ khādanīyam vā bhojanīyam vā dadyāt pācattikaṁ ||