Theravāda Vinaya

Mahāvibhaṅga

­Nissag­giya­kaṇḍa

Pattavagga

Nissaggiyā Pācittiyā 28: Acceka­cīvara­sikkhā­pada

Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anātha­piṇḍi­kassa ārāme. Tena kho pana samayena aññataro mahāmatto pavāsaṃ gacchanto bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi—“āgacchantu bhadantā vassāvāsikaṃ dassāmī”ti. Bhikkhū— “vassaṃ­vuṭṭhā­naṃ bhagavatā vassāvāsikaṃ anuññātan”ti, kukkuccāyantā nāgamaṃsu. Atha kho so mahāmatto ujjhāyati khiyyati vipāceti—“kathañhi nāma bhadantā mayā dūte pahite nāgacchissanti. Ahañhi senāya gacchāmi. Dujjānaṃ jīvitaṃ dujjānaṃ maraṇan”ti.

Assosuṃ kho bhikkhū tassa mahāmattassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi—“anujānāmi, bhikkhave, accekacīvaraṃ paṭiggahetvā nikkhipitun”ti.

Tena kho pana samayena bhikkhū—“bhagavatā anuññātaṃ accekacīvaraṃ paṭiggahetvā nikkhipitun”ti, accekacīvarāni paṭiggahetvā cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmenti. Tāni cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍi­kā­baddhāni tiṭṭhanti. Addasa kho āyasmā ānando senāsa­na­cārikaṃ āhiṇḍanto tāni cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍi­kā­baddhāni tiṭṭhante disvā bhikkhū etadavoca—“kassimāni, āvuso, cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍi­kā­baddhāni tiṭṭhantī”ti? “Amhākaṃ, āvuso, accekacīvarānī”ti. “Kīvaciraṃ panāvuso, imāni cīvarāni nikkhittānī”ti? Atha kho te bhikkhū āyasmato ānandassa yathā­nikkhit­taṃ ārocesuṃ. Āyasmā ānando ujjhāyati khiyyati vipāceti—“kathañhi nāma bhikkhū accekacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmessantī”ti.

Atha kho āyasmā ānando te bhikkhū aneka­pariyā­yena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesi … pe … —“saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū accekacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmentī”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā accekacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmessanti. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya … pe … evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha—

“Dasāhānāgataṃ kat­ti­ka­te­māsika­puṇṇamaṃ bhikkhuno paneva accekacīvaraṃ uppajjeyya, accekaṃ maññamānena bhikkhunā paṭig­ga­hetab­baṃ, paṭiggahetvā yāva cīvara­kālasa­mayaṃ nikkhipitabbaṃ. Tato ce uttari nikkhipeyya, nissaggiyaṃ pācittiyan”ti. (28:47)

Dasāhānāgatanti dasāhānāgatāya pavāraṇāya.

Kat­ti­ka­te­māsika­puṇṇamanti pavāraṇā kattikā vuccati.

Accekacīvaraṃ nāma senāya vā gantukāmo hoti, pavāsaṃ vā gantukāmo hoti, gilāno vā hoti, gabbhinī vā hoti, assaddhassa vā saddhā uppannā hoti, appasannassa vā pasādo uppanno hoti, so ce bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pahiṇeyya—“āgacchantu bhadantā vassāvāsikaṃ dassāmī”ti, etaṃ accekacīvaraṃ nāma.

Accekaṃ maññamānena bhikkhunā paṭig­ga­hetab­baṃ paṭiggahetvā yāva cīvara­kālasa­mayaṃ nikkhipitabbanti saññāṇaṃ katvā nikkhipitabbaṃ—“idaṃ accekacīvaran”ti.

Cīvara­kālasa­mayo nāma anatthate kathine vassānassa pacchimo māso, atthate kathine pañcamāsā.

Tato ce uttari nikkhipeyyāti anatthate kathine vassānassa pacchimaṃ divasaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Atthate kathine kathi­nuddhā­ra­divasaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṃghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ … pe … idaṃ me, bhante, accekacīvaraṃ cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmitaṃ nissaggiyaṃ. Imāhaṃ saṃghassa nissajjāmīti … pe … dadeyyāti … pe … dadeyyunti … pe … āyasmato dammīti.

Accekacīvare acceka­cīvara­saññī cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Accekacīvare vematiko cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Accekacīvare anac­ceka­cīvara­saññī cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anadhiṭṭhite adhiṭṭhi­ta­saññī … pe … avikappite vikappitasaññī … avissajjite vis­sajji­ta­saññī … anaṭṭhe naṭṭhasaññī … avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī … adaḍḍhe daḍḍhasaññī … avilutte viluttasaññī cīvara­kālasa­mayaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.

Nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Anaccekacīvare acceka­cīvara­saññī, āpatti dukkaṭassa. Anaccekacīvare vematiko, āpatti dukkaṭassa. Anaccekacīvare anac­ceka­cīvara­saññī, anāpatti.

Anāpatti—antosamaye adhiṭṭheti, vikappeti, vissajjeti, nassati, vinassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, ummattakassa, ādi­kammi­kas­sāti.

Acceka­cīvara­sikkhā­padaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.