niḥsargika-pācattika-dharma 29
paropagataṁ
Origin story
bhagavān śrāvastīyaṁ viharati | aparo dāni manuṣyo kāṣṭha-vāṇijyāṁ karoti | so dāni kāṣṭha-vāham ādāya antarāpaṇam okasto | āpaṇiko āha | kiṁ kāṣṭha-vāhasya mūlyaṁ | āha | kārṣāpaṇaṁ gaccha gṛha-dvāre avatāriyā gacchāhi | ito yeva kārṣāpaṇaṁ gṛhītvā yāsyasīti | bhavati ca śeṣaṁ vyavahāra-kālole | so dāni kāṣṭha-vāham ādāya gacchati | sthūlanandā nāma bhikṣuṇī upāśrayāto niḥkramati | tayā ca dṛṣṭo | āha | dīrghāyu vikrayo kāṣṭha-vāho | āha | vikrīto | āha | kathaṁ vikrīto | āha | kārṣāpaṇena | ahaṁ dvau kārṣāpaṇaṁṇā dāsyāmi | so dāni manuṣya paśyati yady ahaṁ dvau kārṣāpaṇā labhāmi mah’-argham mayā vikrītaṁ bhaviṣyati | so taṁ adhikaritvā kāṣṭha-vāha-mūlyaṁ gṛhṇiya śaka ṭam āruhitvā tasyāpaṇikasyāgratenopayāti | so dān āha | āgaccha kārṣāpaṇaṁ gṛhṇāhi | so dān āha | mayā anyaṁhi vikrīto | so dān āha | kathaṁ | vikrīto | āha | dvābhyāṁ kārṣāpaṇābhyāṁ | kena krīto | āha | eṣātra nandā nāma śramaṇikā | tayā krīto | so dāni ojjhāyati | kiyanto tāye śramaṇikāye kārṣāpanāḥ | mayā kārṣāpaṇena paṇitaṁ | sā dvihi kārṣāpaṇehi paṇeti | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocenti yāvad bhagavān āha |
Ruling
yā puna bhikṣuṇī jānantī paropagataṁ cetāpayen niḥsargikapācattikaṁ |
Definitions
- yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā |
- jānantī ti svayam vā jāneya parato vā śruṇeya ākāravantena darśanena ākāravantena śramaṇena |
- paropagataṁ ti pareṇa gṛhītaṁ |
- cetāpayed iti jānāpayet |
nissargikapācatikaṁ | peyālaṁ |
Permutations
etaṁ dāni āpaṇikasya vā prāvarikasya vā kiñcid bhāṇḍam upagatam bhavati | tena ca bhikṣuṇī arthīkā bhavati na dāni kṣamati tahiṁ antarāyayituṁ | yatati nissargikaṁ bhavati | atha khu ekā śca sthitvā pratipālayitavyaṁ | yadānena pratimuktaṁ | bhavati tato so pṛcchitavyo vaktavyo | kiṁ tvayā mukto | yadi tāvad āha | parimaṇḍāmy ahaṁ me bhante | na kṣamati jānāpayituṁ | atha dān āha | jānāpayatu āryoye nāham arthiko eteneti | jānāpayati an-āpatiḥ | atha dāni bhikṣuṇīye kiñcid upakreyam bhavati pātram vā cīvaram vā na kṣamati antarā yatituṁ | yatati vinayātikramaḥ | atha dāni saṁgha-madhye vaḍḍho vaḍḍhikāya jānāpayati an-āpattiḥ | bhikṣur api paropagataṁ cetāpayati vinayātikramam āsādayati | tena bhagavān āha |
Restatement of rule
yā puna bhikṣuṇī jānantī paropagataṁ cetāpayen nissargika-pācattikaṁ |
śeṣā sādhāraṇā |
uddānaṁ |
pātra
21 | bandha
na
22 | bhaiṣajyaṁ
23 |
ācchedo
24 | vikṛti
25 | sūtreṇa
26 |
tantra-
vāyena dve
27 |
daśāhānāgataṁ
28 |
para
29
| pariṇāmanena
30 ||
tṛtīyo vargaḥ |
tatra trayo na mata vargāt | svahastaṁ kraya-vikrayo vikṛtiś ca |
vargāvaśeṣāḥ | caturthaṁ ca bhikṣuṇīnāṁ pratigrahaṁ uddharitvā na jātarūpaṁ samodahet | dhovanām uddharitvā na krayavikrayaṁ | tatra nirdiṣṭaṁ | śāṭikām uddharitvā na vikṛtiṁ | vijñaḥ samodahe | tatra utkṣipya araṇya-vāsaṁ na paropagataṁ |
tatra nirdiṣṭā triṁśad daśa ca anūnāḥ kāraṇe samutpanne naiḥsargika bhagavatā nirdiṣṭā bhikṣuṇī-sūtre ||
samāptā triṁśan naissargikāḥ ||