pācattika-dharma 126

udvartanaṁ

Origin story

bhagavān vaiśālīyam viharati | bhadrā dāni kāpileyī jñāti-kulaṁ nīyate udvartanāya snāpanāya gṛha-patinīhi nīyate | vayam āryām udvartayāmaḥ snāpayiṣyāmaḥ asmākaṁ puṇyaṁ bhaviṣyati | kecit prasādena kecid aṅga-yaṣṭiṁ paśyitu-kāmāḥ | sā dāni prāsādikā darśanīyā | kautūhala-jātiko mātṛ-grāmaḥ | varṇa-lolāṁ udvartayanti kāleyakena tuṁgeyakena svaṅgakena padmakena gandhacūrṇehi | sā pi dāni adhivāsayati | bhikṣuṇīyo dāni ojjhāyanti | paśy-thāryamiśrikāyo adyāpīyaṁ pravrajitā maha-cchandā | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | pe | yāvad āma bhagavan | bhagavān āha | evan nāma tvaṁ gṛhiṇīnām udvartnaparimardana-snāpana-sammatena udvartāpayasi | tena hi na kṣamati | atha khalu bhagavān yāvat paryavadātāni bhaviṣyanti |

Ruling

yāni khalu punar imāni gṛhiṇīnām udvartana-parimardana-snāpanasammatāni tathārūpehi bhikṣuṇī a-gilānā udvartāpayet parimardāpayet pācattikaṁ |

Definitions

  • yāni khalu punar imāni gṛhiṇīnam iti kṣatriya-kanyakānāṁ brāhmaṇa-kanyakānāṁ gṛhapati-kanyakānāṁ |
  • udvartana-parimardana-snāpana-sammatānī ti kāleyakam vā tuṁgeyakam vā cikkasam vā | yady eko vā tehi bhikṣuṇīhi a-gilānā udvartāpayet | kin tāvad atra gailānyam abhipretaṁ jarā-durbalā vā vyādhidurbalā vā bhavati udvartāpayaty an-āpattiḥ |
  • udvartāpayed iti parimardāpayet

pācattikaṁ |

Permutations

atha dāni gaṇḍam vā piṭakam vā bhavati labhyā bhaiṣajyehi udvartāpayituṁ parimardāpayituṁ | atha dāni pittasaṁkṣobho bhavati labhyā cikkasenāliṁpituṁ | atha dāni vāta-saṁkṣobho bhavati labhyā go-dhūma-cikkasenāliṁpituṁ | atha dāni sannipāto bhavati saṁyuktehi bhaiṣajyehi udvartāpayitavyaṁ parimardāpayitavyaṁ āliṁpitavyaṁ | tāya pi dāni āliṁpiya na kṣamati abhyāgame pradeśe sthātuṁ | atha khalu prati-gupte pradeśe sthātavyaṁ | yadāvartitabhavati tadā udvartayitvā niṣkramitavyaṁ | bhikṣur api a-gilāno cikkasenodvartāpayet parimardāpayed vinayātikramam āsādayati | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī gṛhiṇīnām udvartana-parimardana-snāna-sammatehi udvartāpayeta parimardāpayeta pācattikaṁ ||