pācattika-dharma 138

vighasaṁ

Origin story

bhagavān kāśiṣu viharati | aparāya dāni bhikṣuṇīya uccāra-mallakaṁ apratyetyavekṣitvā rathyāyāṁ choritaṁ | tahiṁ dāni aparo brāhmaṇo śīrṣa-snāto āhata-vastra-nivastro tāya rathyāya atikramati | uccāra-mallakaṁ tasya śīrṣe patitaṁ | tasya śīrṣaṁ vastrāṇi ca vināśitāni | janena copahāsitaṁ brāhmaṇa su-snātaḥ su-viliptas tvam iti | so dāni tām ākrośati | āha | iti-kitikāya dhīte śramaṇike na paśyasi mama śīrṣaṁ vastrāṇi ca viṣṭhena vināsiśitāni | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | pe | yāvad āma bhagavan | bhagavān āha | duskṛtan te evan nāma tvam apratyavekṣiya choresi | tena hi na kṣamati apratyavekṣiya chorayituṁ | atha khalu bhagavān yāvat paryavadātāni bhaviṣyanti |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī tiro-kuḍyaṁ uccāram vā prāsrāvam vā kheṭakam vā siṁghāṇakam vā vighasam vā saṁkaram vā apratyavekṣitvā chorayet pācattikaṁ |

Definitions

  • yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā |
  • tiro-kuḍyan ti tiraḥ-prakāram uccāram vā prasrāvam vā kheṭam vā siṁghāṇakam vā vighasam vā saṁkāram vā vastra-dhovanam vā bhāṇḍa-dhovanam vā keśān vā nakhān vā |
  • apratyavekṣitve ti a-nir-īkṣya |
  • choreyā ti ujjhauyaujjheya |

pācattikaṁ yāvat prajñaptiḥ |

Permutations

yadi kiñcit ujjhitu-kāmo bhavati pratyavekṣitavyaṁ | yadi tāvad ākīrṇa-bahu-jana-manuṣyā rathyā bhavanti ārāmayitavyaṁ | atha dāni an-ākīrṇā bhavanti kiñcāpi chorayaty an-āpattiḥ | taṁ pi dāni na kṣamati a-śabda-karṇikāye chorayituṁ api tu acchaṭikā dātavyā ukkāsitavyam vā | sā eṣā bhikṣuṇī naiva pratyavekṣati nāpi acchaṭikāṁ dattvā chorayati pācattikam āsādayati | bhikṣur api apratyavekṣya acchaṭikām akṛtvā chorayati vinayātikramam āsādayati | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī tiro-kuḍyaṁ uccāram vā prasrāvam vā kheṭaṁ vā siṁghāṇakam vā vighasam vā saṁkāram vā apratyavekṣya choreya pācattikaṁ || grā ||