Origin story

bhagavāṁ cchrāvastīyaṁ viharati | sthūlanandā nāma bhikṣuṇī madhyāhne vighane aparaṁ kulam upasaṁkrāntā | tahin dāni dve bhāryā-patikā kleṣotpīḍitā raho saṁjñino maithunaṁ pratiṣetukāmāḥ | sā dāni apratisaṁviditā sahasā tahiṁ praviṣṭā | so dāni manuṣyo uddhāvito utkaṇṭhito karmaṇy enāṁ rājā tena parivāteti | imān tāvad iti-kitikāya dhītāṁ śramaṇikāṁ viṭṭālayiṣyan ti | sā dāni bhītā | prapalānā bhikṣuṇīnāṁ kathayati | manāsmi ārya-miśrikāyo brahmacaryāto cyāvitā yāvad etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | peyālaṁ | yāvad bhagavān āha | duṣkṛtaṁ te nande evan nāma tvaṁ jānantī sambhojanīyaṁ kulan divā pūrve apratisaṁvicitā upasaṁkrāmasi | atha khalu bhagavān mahāprajāpatīṁ gautamīm āmantrayati | sannipātaya gautami bhikṣuṇīyo | peyālaṁ | yāvat |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī jānantī saṁbhojanīyaṁ kulaṁ divā pūrve apratisaṁviditā upasaṁkrameya pācattikaṁ |

Definitions

• yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā |
• jānantī ti svayam vā jāneya parato vā śruṇeya |
• kulaṁ ti brāhmaṇādi kulaṁ | yahiṁ strī-puruṣa-kaṁ sthālī-piṭharakaṁ kaṇṭikā-musalakaṁ sūpellakaṁ yava-prasthakaṁ imaṁ paścimakaṁ kulaṁ |
• sambhojanīyan ti strī puruṣasya bhojanaṁ puruṣasyāpi strī bhojanaṁ |
• yadi vigate madhyāhne pūrve a-pratisaṁviditā ti a-śabda-karṇikāya an-āhūtā
• upasaṁ-krameyā ti praviśet

pācattikaṁ | yāvat prajñaptiḥ |

Permutations

yaṁ dāni jñāyate etaṁ saṁbhojanīyaṁ kulan ti nahi kṣamati tahiṁ pūrve a-pratisaṁviditaṁ an-āhūtāya upasaṁkramituṁ | yadi tāva haudauvāriko bhavati vaktavyaṁ | praviśāmīti | yady āha | mā praviśehīti na praviśitavyaṁ | atha dān āha | pratipālehi tāvat yāvat pratisaṁvidāyāmīti | yadi praviśitvā na niṣkrāmati na kṣamati praviśituṁ | atha dāni tuṇu-tuṇā śabdo bhavati acchaṭikā dātavyā utkāśitavyaṁ vā | yadi tāva tūṣṇīkā bhavati na kṣamati praviśituṁ | atha dāni pratyudgacchanti svāgatam āryāyeti praviśeti praveṣṭavyaṁ | bhikṣur api saṁvidito upasamkramati vinayātikramam āsādayati | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī jānantī saṁbhojanīye kule divā upasaṁkrameya pūrve apratisaṁviditā an-āhūtā pācattikaṁ ||