Origin story

bhagavān śrāvastīyam viharati | sthūlanandāya dāni bhikṣūṇīya jetā bhikṣuṇī kulehi saṁvarṇitā | sā jetā bhikṣuṇī bhadrikā kulāny upasaṁkramati prāsādikenātikrāntena pratikrāntenāva-lokitena vyavalokitena saṁmiṁjitena prasāritena saṁghāṭī-pātra-cīvara-dhāraṇena an-uddhatā an-unnaḍā a-capalā a-mukharā a-prakīrṇā vācā | sā prāsādikā ti prasannā deva-manuṣyāḥ | te tehiṁ kārā kurvanti | pratyā-lapanti pratyutthihinti | nimantrayanti pātreṇa cīvareṇa glāna-pratyaya-bhaiṣajyajya-pariṣkārehi | sthūlanandā bhikṣuṇī anākalpa-sampannā anīryā-patha-sampannā omalina-malinehi cīvarehi pāṭita-vipaṭitehi vaḍḍa-ḍiṁgara-puṣṭālablaṁbehi stanehi vaḍḍehi sphicakehi uddhatā unnaḍā capalā mukharā prakīrṇā vācā | te tasyā na gauravaṁ kurvanti na nimantrayanti |

sā dāni bhikṣuṇīnām āha | paśyatha āryamiśrikāyo mamaivāryā jetā kulehi saṁvarṇitā mahy’ evāvarṇaṁ bravīti | sā dān āha | nāsty etaṁ ārye | nāham āryāye avarṇaṁ bhāṣāmi | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | yāvad bhagavān āha |duṣkṛtaṁ te nande | peyālaṁ | yāvad eva nāma tvaṁ duḥ-śrutena dur-avadhāritena krikṣiyā-dharmam āpadyasi | tena hi na kṣamati duḥ-śrutena dur-avadhāritena kṣiyā-dharmam āpadyasi | atha khalu bhagavān mahāprajāpatīṁ gautamīm āmantrayasiti | sannipātaye gautami yāvat paryavadātāni bhaviṣyanti |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī bhikṣūṇīnām evaṁ vadeya | yadāham ārye amukaṁ kulam upasaṁkrāmi | tato itthan-nāmāye bhikṣuṇīye bhagavaty āghāto apratyaya iti duḥ-śrutena dur-avadhāritena kṣiyā-dharmam āpadyeya pācattikaṁ ||

Definitions

• yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā |
• bhikṣuṇīnāṁ evam vadeyā ti yathā sthūlanandā bhikṣuṇī
• yāvad āham ārye amukaṁ kulan ti kulan nāma kṣatriya-kulaṁ kulan nāma kṣatriya-kulaṁ brāhmaṇa-kulaṁ rājanya-kulaṁ yāni ca punar anyāni kulāni |
• tato itthan-nāmāye ti yathā jetā pi bhikṣuṇīye |
• bhagavaty āghāta iti na ca āghāta-vastūni asthāna-prakopa-daśamāni |
• apratyaya iti duḥ-śrutena dur-avadhāriteneti na ākāravantena darśanena na ākāravantena śramaṇena kṣiyādharmam
• āpadyeyā ti avadhyāpeya

pācattikaṁ | yāvat prajñaptiḥ |

Permutations

na kṣamati bhikṣuṇīye duḥ-śrutena dur-avadhāritena kṣiyā-dharmam āpadyituṁ | āpadyati pācattikam āsādayati | bhikṣur api duḥ-śrutena dur avadhāritena kṣiyā-dharmam āpadyati vinayātikramam āsādayati | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī bhikṣuṇīnām evam vadeya yadāham ārye amukaṁ kulaṁ upasamkramāmi | tato itthan-nāmāye bhikṣuṇīye bhagavaty āghāto ’pratyaya iti duḥ-śrutena dur-avadhāritena kṣiyā-dharmam āpadyeya pācattikaṁ || 9 ||