pācattika-dharma 90

kula-mātsaryeṇa

Origin story

bhagavān śrāvastīyam viharati | sthūlanandā nāma bhikṣuṇī kālasyaiva nivāsayitvā pātra-cīvaram ādāya mahātmehi kulehi dvāra-koṣṭhakehi tiṣṭhati | bhikṣūṇāṁ praviśantānām āha | praviśantu āryāḥ praviśantu āryamiśrāḥ asmākaṁ kṛtena sidhyati | agra-piṇḍan tāvad dattvā yuṣmākaṁ prathamānām eva paścād ātmanā paribhuñjiṣyan ti | mā anyāni kulāni upasaṁ-kramatha | nahi anyehi sidhyati | te dāni vrīḍitāḥ praty-osakṣanti | bhikṣuṇīnām apy evaṁ kartavyaṁ | evaṁ caraka-parivrājakājīvaka-ninirgranthāḥ yāvad dharma-cintakāḥ praviśanti | sā dāni teṣāṁ praviśantānām ākrośati | caṇḍāyū naṣṭāśā bhagnāśāḥ | surā-bhrastā yānā-gardabhāḥ nagnāḥ ahrīkāḥ anotrāpiṇo mithyā-dṛṣṭikāḥ vinipatitāḥ praviśatha yuṣmākaṁ kṛtena sidhyati | yuṣmākam agra-piṇḍan tāvad dattvā prathamānām eva paścād ātmānaṁ paribhokṣyan ti | mā anyāni kulāny upasaṁkramatha | nahi anyehi kleśehi sidhyati | te dāni vrīḍitāḥ praty-osakṣanti | evaṁ sarva-bhikṣācaraṇām āvaraṇaṁ karoti | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇīyo mahāprajāpatīye gautamīye ārocayeṁsuḥ | peyālaṁ | yāvad bhagavān āha | śabdāpayatha nandāṁ | sā dāni śabdāpitā | tad eva sarvaṁ | bhagavān vistareṇa pṛcchati | yāvad āma bhagavan | bhagavān āha | duṣkṛtan te nande yāvad evan nāma tvaṁ kula-mātsaryaṁ karoṣi | tena hi na kṣa mati kula-mātsaryaṁ karoṣi | tena hi na kṣamati kula-mātsaryaṁ kartuṁ | atha khalu bhagavān māhāprajāpatīṁ gautamīm āmantrayati | sannipātaya gautami | peyālaṁ | yāvat |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī kula-mātsaryaṁ kuryāt pācattikaṁ |

Definitions

  • yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā |
  • kula-mātsaryan ti āvaraṇaṁ kuryāt

pācattikaṁ yāvat prajñaptiḥ |

Permutations

na kṣamati bhikṣuṇīya ku la-mātsaryaṁ kartuṁ | karoti pācattikam āsādayati | yadi tāvad bhikṣur vā bhikṣuṇī vā pṛcchati bhūto guṇo vaktavyo | atha dāni anya-tīrthikā pṛcchanti mā ete mithyā-dṛṣṭiṁ grāhayiṣyantīti bhṛkuṭiṁ karoti an-āpattiḥ | bhikṣur api kula-mātsaryaṁ karoti vinayātikramam āsādayati | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī kula-mātsaryaṁ kuryāt pācattikaṁ | ḻṁ ||

uddānaṁ |
deti 81 | cikitsiti 82 |
vācayati 83 | gṛhi-vaiyāvṛttaḥ 84 |
sambhojanīyaṁ 85 | saṁsargo 86 |
upaśapati 87 | rodati 88 |
kṣiyati 89 | kula-mātsaryeṇa 90 ||

pūryate navamo vargaḥ |