Origin story

bhagavāñ chrāvastīyaṁ viharati | taṁ hi dāni bhikṣuṇīvihāro ca tīrthika-śayyā ca | kakanthāntarikā | sā kanthā patitā | taṁhi dāni bhikṣuṇī-vihāre | sthūla-nandā nāma bhikṣuṇī āvāsikinī | sā dān āha | tīrthikāḥkā karothaitāṁ kanthāṁ | yūyaṁ āhrīka-anapatrā-piṇo hrī-r-apatrāpya nipannāḥ | āryamiśrikāḥ hrī-r-apatrāpya sampannāḥ kāle ca vikāle ca marmāṁ praviśantāṁ niṣkrāmantāṁ dṛṣṭvā bhaviṣyati cittasyopakleśo | te dān āhaṁsuḥ | ayaṁ varṣā-rātro yadā varṣā nirgatā bhaviṣyanti tadā kariṣyāmaḥ | sā dān āha | idānīm eva karotha | te na kurvanti | sā dāni ākrośati bhraṣṭāyuḥyūḥ naṣṭāyuḥyuḥ bhagnāśā surā-bhraṣṭā yāna-gardabhāḥbhā na kariṣyatha | katham nagnāḥ | āhrīka-anopatrāpiṇo hrī-r-apatrāpya vipannā mithyā-dṛṣṭikā vinipātitāḥ | karothaitāṁ kanthāṁ | te dān āhaṁsuḥ iti-kitikāya dhīte va ḍa-ḍiṅgara-puṣṭe śramaṇikoke yadi marasi na karoma etāṁ kanthāṁ |

tāya dāni gatvā āsane niveditaṁ | etad eva sarvam ārocayitvāha dīrghāyu yathā sā kanthā kriyate tathā karotha | āsanikā śrāddhā prasannā | te dān āhaṁsuḥ śabdāpayatha miśra-sthān | te dāni śabdāpitāḥ | te āsanikā āhaṁsuḥ | he iti-kitikāya putrāḥ tīrthinagnāḥ surā-bhrastāḥṣṭā yāna-gardabhāḥ mithyādṛṣṭīka vinipātitāḥ | gacchatha tāṁ kanthāṁ karotha | yūyam ahrīkā anotrāpiṇo āryamiśrikā hrī-r-apatrāpya sampannāḥ | teṣāṁ yuṣmākaṁ kāle ca vikāle ca niṣkrā ma ntāṁ praviśantāṁ dṛṣṭvā āryamiśrikāṇāṁ brahmacāriṇīnāṁ bhaviṣyati cittasyānyathātvaṁ tehi dāni āsanikehi niyuktāḥ akāmakā kāryante | te divasato kanthām utthāpayanti | rātrau ca varṣeṇa pātīyati | teṣāṁ dāni tre-māsaṁ karma kurvantānāṁ gataṁ | te dān āhaṁsuḥ | imāya itikitikāya dhītare vaḍa-ḍiṅgara-puṣṭāya śramaṇikāya mṛttikā-karma kariyāmaḥ | upāsaka-kulehi avadhyāyanti paśyatha gṛha-patayo yuṣmākaṁ dakṣiṇīya śramaṇikāya asti me calan ti kṛtvā tre-māsaṁ akāmakā karma kārāpitāṁtā | etaṁ prakaraṇaṁ upāsakā kulopikānāṁ bhikṣuṇīnām ārocayanti | bhikṣuṇīyo pi mahāprajāpatīye gautamīye ārocayanti | mahāprajāpatī gautamī bhagavato ārocayati | bhagavān āha | śabdāpayatha nandāṁ | sā dāni śabdāpitā | satyan nande ti | peyālaṁ | yāvat paryavadātāni bhaviṣyanti |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī utsavaya-vādā vihareyā āgārika-parivrājakehi divasam vā muhūrtam vā antamasato ārāmika-śramaṇ’-uddeśehi sārdham ayam pi dharmo prathamāpattiko |

Definitions

• yā punar bhikṣuṇī ti upasampannā |
• utsadaya-vādā vihareyā ti kalahaṁ kareya |
• āgarikehī ti gṛhikehi |
• parivrājikehī ti gautama-jaṭilaka-paryantehi |
• divasaṁ ti suryākaṁ divasaṁ | muhūrtaṁ ti tat-kṣaṇaṁ tan-muhūrtaṁ |
• antamasato ārāmikehī ti saṁghopasthāyakehi |
• śramaṇ’ uddeśakehī ti pañca-daśa-varṣān upādāya yata saptatikāḥ |

sārdham vihareya | ayam pi dharma prathamāpattiko saṁghātiśeṣo |

• saṁgho tā nāma vuccanti aṣṭa pārājikā dharmāḥ |
• teṣām iyam āpattiḥ sāvaśeṣā sa-pratikarmā | saṁghātiśeṣan ti

saṁghātiśeṣāye āpattīye saṁkāṣanā prakāśanā vivaraṇā vibhajanā uttānī-karmatā prajñaptiḥ |

Permutations

sā eṣā bhikṣuṇī rājā-kule vā āsane vā nivedayati thūl’-accayaṁ | ākārṣāpayati saṁghātiśeṣaḥ | upāsaka-kule vā śrāddha-kule vā nivedayati vinayātikramaḥ | ujjhāpayati samvara-gāmi-nivi | bhikṣur api rājakule nivedayati vinayātikramam āsādayati | ojjhāpayati samvara-gāmi-vi | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī utsadaya-vādā vihareya āgārika-parivrājakehi divasam vā muhūrtam vā antamasato ārāmika-śramaṇ’-uddeśehi sārdham āpattiḥ dharmo prathamāpattiko ||