Theravāda Vinaya

Bhik­khu­ni­vibhaṅga

Saṃ­ghā­di­sesa­kaṇḍa

Saṅghādisesā 3: Ekagā­mantara­gamana­sikkhā­pada

Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anātha­piṇḍi­kassa ārāme. Tena kho pana samayena bhaddāya kāpilāniyā antevāsinī bhikkhunī bhikkhunīhi saddhiṃ bhaṇḍitvā gāmakaṃ ñātikulaṃ agamāsi. Bhaddā kāpilānī taṃ bhikkhuniṃ apassantī bhikkhuniyo pucchi—“kahaṃ itthannāmā, na dissatī”ti. “Bhikkhunīhi saddhiṃ, ayye, bhaṇḍitvā na dissatī”ti. “Ammā, amukasmiṃ gāmake etissā ñātikulaṃ. Tattha gantvā vicinathā”ti. Bhikkhuniyo tattha gantvā taṃ bhikkhuniṃ passitvā etadavocuṃ—“kissa tvaṃ, ayye, ekikā āgatā, kaccisi appadhaṃsitā”ti? “Appa­dhaṃsi­tāmhi, ayye”ti.

Yā tā bhikkhuniyo appicchā … pe … tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—“kathañhi nāma bhikkhunī ekā gāmantaraṃ gacchissatī”ti … pe … “saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhunī ekā gāmantaraṃ gacchatī”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma, bhikkhave, bhikkhunī ekā gāmantaraṃ gacchissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya … pe … evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu—

“Yā pana bhikkhunī ekā gāmantaraṃ gaccheyya, ayampi bhikkhunī paṭha­mā­patti­kaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṃghādisesan”ti.

Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhunīnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

Tena kho pana samayena dve bhikkhuniyo sāketā sāvatthiṃ addhā­na­maggap­paṭi­pannā honti. Antarāmagge nadī taritabbā hoti. Atha kho tā bhikkhuniyo nāvike upasaṅkamitvā etadavocuṃ—“sādhu no, āvuso, tārethā”ti. “Nāyye, sakkā ubho sakiṃ tāretun”ti. Eko ekaṃ uttāresi. Uttiṇṇo uttiṇṇaṃ dūsesi. Anuttiṇṇo anuttiṇṇaṃ dūsesi. Tā pacchā samāgantvā pucchiṃsu—“kaccisi, ayye, appadhaṃsitā”ti? “Padhaṃsitāmhi, ayye. Tvaṃ pana, ayye, appadhaṃsitā”ti? “Padhaṃsitāmhi, ayye”ti.

Atha kho tā bhikkhuniyo sāvatthiṃ gantvā bhikkhunīnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Yā tā bhikkhuniyo appicchā … pe … tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—“kathañhi nāma bhikkhunī ekā nadīpāraṃ gacchissatī”ti. Atha kho tā bhikkhuniyo bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ. Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ … pe … “saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhunī ekā nadīpāraṃ gacchatī”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma, bhikkhave, bhikkhunī ekā nadīpāraṃ gacchissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya … pe … evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu—

“Yā pana bhikkhunī ekā vā gāmantaraṃ gaccheyya, ekā vā nadīpāraṃ gaccheyya, ayampi bhikkhunī paṭha­mā­patti­kaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṃghādisesan”ti.

Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhunīnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhuniyo kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchantā sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ upagacchiṃsu. Tattha aññatarā bhikkhunī abhirūpā hoti dassanīyā pāsādikā. Aññataro puriso tassā bhikkhuniyā saha dassanena paṭi­baddha­citto hoti. Atha kho so puriso tāsaṃ bhikkhunīnaṃ seyyaṃ paññapento tassā bhikkhuniyā seyyaṃ ekamantaṃ paññāpesi. Atha kho sā bhikkhunī sallakkhetvā—“pariyuṭṭhito ayaṃ puriso; sace rattiṃ āgacchissati, vissaro me bhavissatī”ti, bhikkhuniyo anāpucchā aññataraṃ kulaṃ gantvā seyyaṃ kappesi. Atha kho so puriso rattiṃ āgantvā taṃ bhikkhuniṃ gavesanto bhikkhuniyo ghaṭṭesi. Bhikkhuniyo taṃ bhikkhuniṃ apassantiyo evamāhaṃsu—“nissaṃsayaṃ kho sā bhikkhunī purisena saddhiṃ nikkhantā”ti.

Atha kho sā bhikkhunī tassā rattiyā accayena yena tā bhikkhuniyo tenupasaṅkami. Bhikkhuniyo taṃ bhikkhuniṃ etadavocuṃ—“kissa tvaṃ, ayye, purisena saddhiṃ nikkhantā”ti? “Nāhaṃ, ayye, purisena saddhiṃ nikkhantā”ti. Bhikkhunīnaṃ etamatthaṃ ārocesi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā … pe … tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—“kathañhi nāma bhikkhunī ekā rattiṃ vippavasissatī”ti … pe … “saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhunī ekā rattiṃ vippavasatī”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma, bhikkhave, bhikkhunī ekā rattiṃ vippavasissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya … pe … evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu—

“Yā pana bhikkhunī ekā vā gāmantaraṃ gaccheyya, ekā vā nadīpāraṃ gaccheyya, ekā vā rattiṃ vippavaseyya, ayampi bhikkhunī paṭha­mā­patti­kaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṃghādisesan”ti.

Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhunīnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.

Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhuniyo kosalesu janapade sāvatthiṃ addhā­na­maggap­paṭi­pannā honti. Tattha aññatarā bhikkhunī vaccena pīḷitā ekikā ohīyitvā pacchā agamāsi. Manussā taṃ bhikkhuniṃ passitvā dūsesuṃ. Atha kho sā bhikkhunī yena tā bhikkhuniyo tenupasaṅkami. Bhikkhuniyo taṃ bhikkhuniṃ etadavocuṃ—“kissa tvaṃ, ayye, ekikā ohīnā, kaccisi appadhaṃsitā”ti? “Padhaṃsitāmhi, ayye”ti.

Yā tā bhikkhuniyo appicchā … pe … tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti—kathañhi nāma bhikkhunī ekā gaṇamhā ohīyissatīti … pe … “saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhunī ekā gaṇamhā ohīyatī”ti? “Saccaṃ, bhagavā”ti. Vigarahi buddho bhagavā … pe … kathañhi nāma, bhikkhave, bhikkhunī ekā gaṇamhā ohīyissati. Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya … pe … evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu—

“Yā pana bhikkhunī ekā vā gāmantaraṃ gaccheyya, ekā vā nadīpāraṃ gaccheyya, ekā vā rattiṃ vippavaseyya, ekā vā gaṇamhā ohīyeyya, ayampi bhikkhunī paṭha­mā­patti­kaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṃghādisesan”ti. (3:11)

Yā panāti yā yādisā … pe … bhikkhunīti … pe … ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.

Ekā vā gāmantaraṃ gaccheyyāti parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ paṭhamaṃ pādaṃ atikkāmentiyā āpatti thullaccayassa, dutiyaṃ pādaṃ atikkāmentiyā āpatti saṃ­ghā­di­sesassa.

Aparik­khit­tassa gāmassa upacāraṃ paṭhamaṃ pādaṃ atikkāmentiyā āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ atikkāmentiyā āpatti saṃ­ghā­di­sesassa.

Ekā vā nadīpāraṃ gaccheyyāti nadī nāma timaṇḍalaṃ paṭicchādetvā yattha katthaci uttarantiyā bhikkhuniyā antaravāsako temiyati. Paṭhamaṃ pādaṃ uttarantiyā āpatti thullaccayassa. Dutiyaṃ pādaṃ uttarantiyā āpatti saṃ­ghā­di­sesassa.

Ekā vā rattiṃ vippavaseyyāti saha aruṇuggamanā dutiyikāya bhikkhuniyā hatthapāsaṃ vijahantiyā āpatti thullaccayassa. Vijahite āpatti saṃ­ghā­di­sesassa.

Ekā vā gaṇamhā ohīyeyyāti agāmake araññe dutiyikāya bhikkhuniyā dassanūpacāraṃ vā savanūpacāraṃ vā vijahantiyā āpatti thullaccayassa. Vijahite āpatti saṃ­ghā­di­sesassa.

Ayampīti purimāyo upādāya vuccati.

Paṭha­mā­patti­kanti saha vatthujjhācārā āpajjati asamanu­bhāsa­nāya.

Nissāraṇīyanti saṃghamhā nissārīyati.

Saṃghādisesoti … pe … tenapi vuccati saṃghādisesoti.

Anāpatti—dutiyikā bhikkhunī pakkantā vā hoti vibbhantā vā kālaṅkatā vā pakkhasaṅkantā vā, āpadāsu, ummattikāya, ādikammikāyāti.

Tatiya­saṃ­ghādi­sesa­sikkhā­padaṃ niṭṭhitaṃ.