Origin story

bhagavān śrāvastīyam viharati | tahiṁ kālī nāma bhikṣuṇī grāma-cārikāṁ gatā | tasyā gatāya antevāsinīye bhikṣuṇī-saṁghena utkṣepanīya-karma kṛtaṁ | sā grāma-cārikāṁ caritvā āgatā | sosā dān āha | ārye saṁghena utkṣepanīyaṁ karma kṛtaṁ | naivam eva dharma-saṁbhogena saṁbhuñjanti nāmiṣa-saṁbhogena | sā dān āha | tūṣṇīkā bhava yā vat bhikṣuṇīyo sanninvītisannipātayanti | sā dān āha | sannipātetha āryamiśrikāyo | sā dāni anyadā cānyadā ca yadā grāmacārikāṁ caritvā āgatā bhavati | tato bhikṣuṇīnāṁ vaibhaṅgikaṁ dadāti | tāyo bhikṣuṇīyo sannipatathety uktā śīghraṁ śīghraṁ sannipatitāḥ kiñcid vaibhaṅgikaṁ dāsyatīti | sā dān āha | śṛṇotu me āryamiśrikā saṁgho | iyaṁ itthan-nāmā bhikṣuṇī | tasyāḥ saṁghena utkeṣepanīyaṁ karma kṛtaṁ | yadi saṁghasya prāpta-kālaṁ saṁgho itthannāmāṁ bhikṣuṇīṁ pratyosareya | ovayikā eṣā jñaptiḥ | śṛṇotu me āryamiśrikā saṁgho | iyam itthan-nāmā bhikṣuṇī | tasyāḥ saṁghe na utkṣepanīyaṁ karma kṛtaṁ | saṁgho tāṁ itthan-nāmāṁ bhikṣuṇīṁ pratyosārayati | yasyā āryamiśrikānāṁ kṣamati itthan-nāmāṁ bhikṣuṇīṁ pratyosāryamāṇāṁ saṁghena sā tūṣṇīm asya yasyā na kṣamati sā bhāṣetu | iyaṁ prathamā karma-vācanā | evaṁ trai-vācikaṁ pratyosāritā ārya-miśrikā iyam itthan-nāmā bhikṣuṇī | utkṣepanīyaṁ karma kṛtam saṁghena | kṣamati taṁ saṁghasya yasmāt tūṣṇīm evam etaṁ dhārayāmi |

atha sā dhṛṣṭā ca mukharā ścaca pragalbhā ceti na kācit pratikṣipati | atha tā bhikṣuṇyo pīḍitā āhuḥ | kin tāvad iman ti | aparā āhuḥ | vayam api na jānīmaḥ | etaṁ prakaraṇaṁ bhikṣuṇyo mahāprajāpatyā gautamyā ārocayeyuḥ | mahāprajāpatī gautamī bhagavataḥ ārocayati | bhagavān āha | śabdāpayatha kāliṁ | yāvad etam evārthaṁ pṛcchitā | āha | ām bhagavan | bhagavān āha | duṣkṛtaṁ te kāli evan nāma tvaṁ jānantī bhikṣuṇīṁ samagreṇa saṁghena dharmato vinayato utkṣiptām a-pratikṛtāṁ | akṛtvā pūrva-kṛtyaṁ | an-avalokayitvā bhikṣuṇī-saṁghaṁ pratyosārayasi | tena hi na kṣamati | peyālaṁ | atha khalu bhagavān mahāprajāpatīṁ gautamīm āmantrayati | sannipātaya yāvat paryavadātāni bhaviṣyanti |

Ruling

yā puna bhikṣuṇī jānantī bhikṣuṇīṁ samagreṇa saṁghena dharmato vinayato utkṣiptāṁ a-pratikṛtāṁ | akṛtvā pūrvakṛtyaṁ | an-avalokayitvā bhikṣuṇī-saṁghaṁ | svayam eva pratyosārayati | ayaṁ pi dharmo prathamāpattiko |

Definitions

• yā puna bhikṣuṇī ti upasampannā yāvad ubhayataḥ saṁghena |
• sā eṣā bhikṣuṇī jānantī ti | svayam vā jānone parato vā śrutvā |
• bhikṣuṇīṁ samagreṇa saṁghene ti a-vyagreṇa |
• dharmato vinayato ti | sati āpatyā a-darśanena | a-pratidharmeṇa | trayāṇāṁ dṛṣṭīnāṁ a-pratinissargāya |
• utkṣiptam ti a-saṁbhoga-kṛtaṁ |
• a-pratikṛtan ti a-pratyosāritaṁ |
• akṛtvā pūrva-kṛtyaṁ ti prakṛti-sthā bhikṣuṇīyo a-saṁjñāpayitvā |
• an-avalokayitvā bhikṣuṇī-saṁghaṁ ti | saṁgha-madhye avalokanām akṛtvā svayam eva pratyosārayet |

ayam api dharmaḥ yāvat prajñaptiḥ |

Permutations

sā eṣā bhikṣuṇī jānan tī bhikṣuṇīṁ samagreṇa saṁghena dharmato vinayato utkṣiptāṁ | a-pratikṛtāṁ | akṛtvā pūrva-kṛtyaṁ | an-avalokayitvā bhikṣuṇī-saṁghaṁ svayam eva pratyosārayati | saṁghātiśeṣam āsādayati |

sā eṣā bhikṣuṇī samagreṇa saṁghena utkṣiptā bhavati | yā tasyā upādhyāyī vā ācāryāyiṇī vā ca yā prakṛti-sthā bhikṣuṇyāḥ tā saṁjñāpayitavyāḥ |

kasyātyayāḥ na vidyante
ko naro nāparādhyati |
ko na gacchati sammohaṁ
kasya buddhir dhruvā sthitā ||

evaṁ tayā a-jñānatayā kṛtaṁ | na punar evaṁ kariṣyati |

yadā saṁjñaptā bhavanti tadāvaloka nā kartavyā | śṛṇotu me ārya-miśrikā saṁghaḥ | iyam itthan-nāmā bhikṣuṇī | tasyāḥ saṁghena amukasmin vastuni utkṣepanīyaṁ karma kṛtaṁ | sā vartaṁ vartayati | lomaṁ pātayati | niḥsaraṇaṁ pravartayati | yadi saṁghasya prāptakālaṁ saṁgham itthan-nāmā pratyosāraṇāṁ yāceya | yāciṣyati itthan-nāmā saṁghaṁ pratyosāriraṇāṁ | kṣamate taṁ saṁghasya yasmāt tūṣṇīṁ | evam etaṁ dhārayāmi | tāya yāpaca yitavyaṁ | peyālaṁ | atha tatra kācit pṛatihati karma-kriyamāṇe prakṛtisthābhir bhikṣuṇībhiḥ saṁjñāpayitavyāḥ | asmākaṁ bhaṇantīnāṁ kṣamasveti |

bhikṣur api jānan bhikṣuṁ samagreṇa saṁghena dharmato vinayato utkṣiptaṁ svayam eva pratyosārayati sthūlātyayam āsādayati | tena bhagavān āha |

Restatement of rule

yā puna bhikṣuṇī jānan ti bhikṣuṇīṁ samagreṇa saṁghena dharmato vinayato utkṣiptāṁ a-pratikṛtāṁ a-kṛtāṁ akṛtvā pūrvakṛtyaṁ an-avalokayitvā bhikṣuṇī-saṁghasyeyam eva-saṁghaṁ svayam eva pratyosārayati | ayam api dharmo prathamāpattiko saṁghātiśeṣo ||