ဣတိဝုတ်ပါဠိတော်
၁၃-လောကသုတ်
၁၁၂။ ဤဒေသနာကို ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဟောတော်မူ၏။ ပူဇော်အထူးကို ခံတော်မူထိုက်သော မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူ၏ဟု အကျွန်ုပ် ကြားနာခဲ့ရပါသည်-
ရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားသည် လောကကို ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူအပ်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် လောကနှင့်မူကား မစပ်ယှဉ်ပေ၊ ရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားသည် လောက၏ဖြစ်ကြောင်းကို ထိုးထွင်း၍သိတော်မူအပ်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် လောက၏ ဖြစ်ကြောင်းကို ပယ်အပ်ပြီ၊ ရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားသည် လောက၏ ချုပ်ရာကို ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူအပ်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် လောက၏ ချုပ်ရာကို မျက်မှောက်ပြုတော်မူအပ်ပြီ၊ ရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားသည် လောက၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းအကျင့်ကို ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူအပ်ပြီ၊ မြတ်စွာဘုရားသည် လောက၏ ချုပ်ရာသို့ ရောက်ကြောင်းအကျင့်ကို ပွါးများတော်မူအပ်ပြီ။
ရဟန်းတို့ နတ် မာရ်နတ် ဗြဟ္မာနှင့်တကွသော နတ်လောကနှင့် သမဏ ဗြာဟ္မဏ မင်းများလူများနှင့်တကွသော လူ့လောက၌ မြင်အပ် ကြားအပ် တွေ့ထိအပ် သိအပ် ရောက်အပ် ရှာမှီးအပ်စိတ်ဖြင့် စိစစ်အပ်သော အရာဝတ္ထုကို မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုးထွင်း၍ သိတော်မူအပ်ပြီ၊ ထို့ကြောင့် မြတ်စွာဘုရားကို ''တထာဂတ''ဟူ၍ ဆိုရ၏။
ရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားသည် အတုမရှိမြတ်သော အရဟတ္တမဂ်ဉာဏ် သဗ္ဗညုတဉာဏ်ကို ထိုးထွင်း၍သိရာ ညဉ့်နှင့် ခန္ဓာအကြွင်းမရှိသော နိဗ္ဗာနဓာတ်ဖြင့် ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုရာ ညဉ့်ဟူသော ဤနှစ်ပါးသော ကာလအကြားဝယ် ပြောဆိုညွှန်ပြခဲ့သော စကားတော်အားလုံးသည် ဟုတ်မှန်သည်ချည်းသာတည်း၊ ပြောဆိုညွှန်ပြသည်မှ တစ်ပါးသော အခြင်းအရာအားဖြင့် မဖြစ်၊ ထို့ကြောင့် မြတ်စွာဘုရားကို ''တထာဂတ''ဟူ၍ ဆိုရ၏။
ရဟန်းတို့ မြတ်စွာဘုရားသည် အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ဟောပြော၏။ ထိုဟောပြောသည့်အခြင်းအရာ အတိုင်းပင် ပြုလုပ်၏။ အကြင်အခြင်းအရာအားဖြင့် ပြုလုပ်၏။ ထိုပြုလုပ်သော အခြင်းအရာအတိုင်းသာ ဟောပြော၏။ ဤသို့ ဟောပြောသည့်အတိုင်း ပြုလုပ်၍ ပြုလုပ်သည့်အတိုင်းလည်းဟောပြော တော်မူသောကြောင့် မြတ်စွာဘုရားကို ''တထာဂတ''ဟူ၍ ဆိုရ၏။
ရဟန်းတို့ နတ် မာရ်နတ် ဗြဟ္မာနှင့်တကွသော နတ်လောကနှင့် သမဏဗြာဟ္မဏ မင်းများ လူများနှင့်တကွသော လူ့လောက၌ မြတ်စွာဘုရားသည် လွှမ်းမိုးနိုင်သူ ဖြစ်တော်မူ၏။ မည်သူကမျှ မလွှမ်းမိုးနိုင်သူ ဖြစ်တော်မူ၏။ စင်စစ် (အလုံးစုံကို) မြင်တော်မူ၏။ အလိုအတိုင်း ဖြစ်စေနိုင်သူ ဖြစ်တော်မူ၏။ ထို့ကြောင့် မြတ်စွာဘုရားကို ''တထာဂတ''ဟူ၍ ဆိုရ၏။ ဤအနက်သဘောကို မြတ်စွာဘုရား ဟောတော်မူ၏။ ထိုသုတ်၌ ဤအနက်သဘောကို -
''မြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော လောက၌ လောကအားလုံးကိုဟုတ်တိုင်းမှန်စွာထူးသောဉာဏ်ဖြင့် သိ၍ လောကအားလုံးနှင့် စပ်ယှဉ်တော်မမူ၊ လောကအားလုံး၌ တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်ကပ်ငြိတော်မမူ။
ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် အလုံးစုံသော အာရုံသင်္ခါရစသည်ကို လွှမ်းမိုးလျက်အား ထုတ်မှုလုံ့လနှင့်ပြည့်စုံပြီးလျှင် အနှောင်အဖွဲ့အားလုံးမှ လွတ်မြောက်တော်မူ၏။ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ဘေးရန်တစ်စုံတစ်ခုမျှ မရှိသော ငြိမ်းအေးလှစွာသော လွန်ကဲထူးမြတ်သော နိဗ္ဗာန်ကို ဉာဏ်ဖြင့် တွေ့ထိ့သိမြင်တော်မူလေပြီ။
အာသဝေါကုန်ခန်းပြီးသော ဆင်းရဲမရှိမူ၍ ယုံမှားမှု 'သံသယ'ကို ပယ်ဖြတ်တော်မူပြီးသော ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ကံအားလုံးတို့၏ကုန်ခြင်းသို့ ရောက်တော်မူရကား ဥပဓိကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်၌ ဖလဝိမုတ္တိဖြင့် လွတ်မြောက်တော်မူခဲ့လေပြီ။
ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် သစ္စာလေးပါးကို သိတော်မူ၏။ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် ခြငေ်္သ့မင်းသဖွယ်ဖြစ်၍အတုမရှိ မြတ်တော်မူ၏။ ထိုမြတ်စွာဘုရားသည် နတ်နှင့် တကွသော လောက၌ မြတ်သော (ဓမ္မ) စက်ကို လည်စေတော်မူ၏။
အကြင်နတ်တို့သည်လည်းကောင်း၊ လူတို့သည်လည်းကောင်း ဤသို့ မြတ်စွာဘုရားကို ကိုးကွယ်ရာဟူ၍ဆည်းကပ်ကြကုန်၏။ ထိုနတ်လူတို့သည် ကြီးမြတ် တော်မူသော ကြောက်ရွံ့ခြင်း ကင်းတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားကို ချဉ်းကပ်၍ ရှိခိုးကြကုန်၏။
မြတ်သော သီလက္ခန္ဓစသည်ကို ရှာမှီးတော်မူပြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် ယဉ်ကျေးတော်မူပြီးဖြစ်၍ယဉ်ကျေးသူတို့ထက် မြတ်တော်မူ၏။ ငြိမ်းအေးတော်မူပြီးဖြစ်၍ ငြိမ်းအေးသူတို့ထက် မြတ်တော်မူ၏။ လွတ်မြောက်တော်မူပြီးဖြစ်၍ လွတ်မြောက်သူတို့ထက် မြတ်တော်မူ၏။ ကူးမြောက်တော်မူပြီးဖြစ်၍ကူးမြောက်ပြီး သူတို့ထက် မြတ်တော်မူ၏။
ထို့ကြောင့် ကြီးမြတ်တော်မူသော ကြောက်ရွံ့ခြင်းကင်းတော်မူသော ထိုမြတ်စွာဘုရားကို နတ်နှင့်တကွသော လောက၌ အသျှင်ဘုရားအား တုပြိုင်နိုင်သူ ပုဂ္ဂိုလ်မရှိပါဘုရားဟု ပြောဆိုလျှောက်ကြားလျက် ရှိခိုးကြကုန်၏''ဟု ဤဂါထာဖြင့် ဆိုအပ်၏။
ဤအနက်သဘောကိုလည်း မြတ်စွာဘုရား ဟောအပ်၏ဟု အကျွန်ုပ် ကြားနာခဲ့ရပါသည်။
တေရသမသုတ်။
စတုက္ကနိပါတ် ပြီး၏။
ဣတိဝုတ်ပါဠိတော် မြန်မာပြန် ပြီး၏။