Aldus heb ik gehoord. Eens verbleef de Gezegende in het Bamboe Bos (Veluvana), nabij de Eekhoorn Voederplaats, nabij Rajagaha. In die tijd, stond de jonge Sigala, de zoon van een huishouder, vroeg in de morgen op, vertrok uit Rajagaha met natte kleren en natte haren en aanbad met samengevouwen handen de verschillende richtingen—het Oosten, het Zuiden, het Westen, het Noorden, het Nadir (beneden), en het Zenit (boven).

Toen de Gezegende zichzelf in de voormiddag had aangekleed, zijn bedelnap en bovengewaad genomen had, ging hij Rajagaha binnen om zijn bedelronde te doen. Op dat moment zag hij de jonge Sigala z'n aanbiddingen verrichten en sprak hem als volgt aan:

“Waarom, jonge huishouder, sta je vroeg in de morgen op, vertrek je uit Rajagaha met natte kleren en natte haren, aanbid je met samengevouwen handen de verschillende richtingen—het Oosten, het Zuiden, het Westen, het Noorden, het Nadir, en het Zenit?”

“Heer, mijn vader zei tegen mij toen hij op sterven lag: ‘Beste zoon, aanbidt de zes richtingen.’ En ik, Heer, respecteer, eerbiedig, vereer, betuig hulde aan mijn vaders woord. Ik sta vroeg in de morgen op en verlaat Rajagaha met natte kleren en natte haren, en aanbidt met gevouwen handen de zes richtingen.”

Hierop antwoordde de Boeddha: “Het is niet op deze manier, jonge huishouder, dat de zes richtingen in de discipline van de edelen aanbeden moeten worden.”

“Heer, hoe moeten de zes richtingen in de discipline van de edelen dan aanbeden worden? Het is goed, Heer, als de Gezegende mij de Leer zou onderwijzen die laat zien hoe de zes richtingen in de discipline van de edelen aanbeden moeten worden!”

“Goed, jonge huishouder, luister en prent dit goed in je geest in; ik zal spreken.”—“Uitstekend, Heer”, antwoordde Sigala.

En de Gezegende sprak als volgt:

Aangezien, jonge huishouder, de edele discipel: I. de vier ondeugden in gedrag heeft uitgeroeid, II. aangezien hij in vier manieren geen kwade daad begaat, III. aangezien hij de zes kanalen niet najaagt om zijn rijkdom te verkwisten en hij aldus deze veertien slechte dingen vermijdt, de zes richtingen waarneemt en het pad opgaat dat naar overwinning leidt in beide werelden, is hij gezegend in deze wereld en in de volgende. Na de ontbinding van het lichaam, na de dood, wordt hij in een gelukkige hemelse staat geboren.

De uitroeiing van vier ondeugden

I. Wat zijn de vier ondeugden in gedrag die hij uitgeroeid heeft? Het vernietigen van leven, huishouder, is een ondeugd, en ook stelen, seksueel wangedrag en liegen. Dit zijn de vier ondeugden die hij uitgeroeid heeft.

Aldus sprak de Gezegende. En toen de Meester zo gesproken had, sprak hij wederom:

Doden, stelen, liegen, seksueel wangedrag;
deze vier kwade dingen worden nooit
door de wijze geprezen.

De vier manieren waarop geen kwade daad begaan wordt

II. Op welke vier manieren begaat iemand geen kwade daad? Geleid door begeerte begaat iemand kwaad. Geleid door haat begaat iemand kwaad. Geleid door onwetendheid begaat iemand kwaad. Geleid door angst begaat iemand kwaad. Maar aangezien de edele discipel niet geleid wordt door begeerte, woede, onwetendheid en angst, begaat hij geen kwade daad.

Aldus sprak de Gezegende. En toen de Meester zo gesproken had, sprak hij wederom:

Wie er ook door begeerte, haat,
angst of onwetendheid
de Dhamma overschrijdt,
van hem zal alle glorie verwelken
zoals de maan tijdens de verblekende helft.

Wie er ook door begeerte, haat,
angst of onwetendheid
de Dhamma niet overschrijdt,
van hem zal alle glorie toenemen
zoals de maan tijdens de wassende helft.

De zes kanalen waardoor rijkdom wordt verkwist

III. Wat zijn de zes kanalen voor het verkwisten van rijkdom die hij niet najaagt?

1. Toegeeflijkheid aan bedwelmende middelen, hetgeen verdwazing en onoplettendheid veroorzaakt;
2. rondhangen in straten op ongepaste uren;
3. door veelvuldig naar plaatsen van vermaak te gaan;
4. toegeeflijkheid aan gokken, hetgeen onoplettendheid veroorzaakt;
5. omgaan met slecht gezelschap;
6. verslaafd zijn aan luiheid.

Bedwelmende middelen

1. Er zijn, jonge huishouder, deze zes kwade gevolgen van het toegeeflijk zijn aan bedwelmende middelen die verdwazing en onoplettendheid veroorzaken:

• verlies van rijkdom;
• het toenemen van redetwisten;
• vatbaarheid voor ziekten;
• een slechte reputatie krijgen;
• schaamteloze ontbloting van het lichaam;
• verzwakking van het intellect.

Rondhangen op ongepaste uren

2. Er zijn, jonge huishouder, deze zes kwade gevolgen van het rondhangen in straten op ongepaste uren:

• hij is zelf onbeschermd en onbewaakt;
• zijn vrouw en kinderen zijn onbeschermd en onbewaakt;
• zijn bezit is onbeschermd en onbewaakt;
• hij wordt verdacht van kwade daden;
• er worden slechte dingen over hem verteld;
• hij ontmoet vele problemen.

Veelvuldig naar plaatsen van vermaak

3. Er zijn, jonge huishouder, deze zes kwade gevolgen van het veelvuldig naar plaatsen van vermaak gaan:

Hij denkt altijd:

• waar wordt er gedanst?
• waar wordt er gezongen?
• waar speelt men muziek?
• waar worden er verhalen verteld?
• waar wordt er met de cimbalen gespeeld?
• waar is er pot-blazen?

Gokken

4. Er zijn, jonge huishouder, deze zes kwade gevolgen van toegeeflijkheid aan gokken:

• de winnaar wordt gehaat;
• de verliezer heeft verdriet vanwege verlies van rijkdom;
• verlies van rijkdom;
• in een gerechtsgebouw vertrouwt men hem niet;
• hij wordt veracht door zijn vrienden en verwanten;
• hij wordt niet gezocht voor een huwelijk, omdat mensen zullen zeggen dat hij een gokker is en niet capabel is om voor zijn vrouw te zorgen.

Slecht gezelschap

5. Er zijn, jonge huishouder, deze zes kwade gevolgen van het omgaan met slecht gezelschap, namelijk:

• elke gokker;
• elke losbol;
• elke dronkaard;
• elke oplichter;
• elke bedrieger;
• elke herrieschopper is zijn vriend en gezelschap.

Verslaafd aan luiheid

6. Er zijn, jonge huishouder, deze zes kwade gevolgen van het verslaafd zijn aan luiheid:

Hij werkt niet, en zegt:

• dat het veel te koud is;
• dat het veel te warm is;
• dat het te laat in de avond is;
• dat het te vroeg in de morgen is;
• dat hij te hongerig is;
• dat hij te vol zit.

Doordat hij op deze manier leeft, is hij nalatig in velerlei opzichten, hij verkrijgt geen nieuwe rijkdom, en de rijkdom die hij vergaard heeft, neemt af.

Aldus sprak de Gezegende. En toen de Meester zo gesproken had, sprak hij wederom:

Iemand is dan een ‘vriend’ wanneer hij drank van je krijgt;
iemand zegt: dan ‘vriend, vriend’, alleen in iemands gezicht;
iemand is dan alleen een ‘vriend’ als het in zijn eigen voordeel is.

Lang slapen, overspel, opvliegendheid,
boosaardig, slecht gezelschap, gierig—
deze zes veroorzaken de ondergang van een man.

Iemand die slechte makkers en vrienden heeft
buigt af naar slechte manieren
die tot ondergang leiden in beide werelden;—
in deze en in de volgende.

Gokken, vrouwen, drank, dansen, zingen,
overdag slapen, op nachtelijke uren over de straat slenteren,
slecht gezelschap, gierigheid—
deze negen oorzaken ruïneren een man.

Wie met dobbelstenen speelt en bedwelmende dranken drinkt,
gaat naar vrouwen die voor anderen net zo dierbaar zijn als hun eigen leven,
verblijft in het gezelschap van gemeneriken en niet met ouderlingen—
hij krimpt in zoals de maan tijdens de verwelkende helft.

Wie dronken is, arm, behoeftig,
nog steeds dorst heeft terwijl hij drinkt,
veelvuldig de bar opzoekt;
zinkt in de diepte zoals een steen in het water,
en brengt al gauw zijn familie ten schande.

Hij, die er een gewoonte van maakt om overdag te slapen,
er late uren op na houd, is altijd bedwelmd
en zijn losbandigheid is ongeschikt
om een huislijk leven te leiden.

Wie zegt dat het te warm is, te koud is,
te laat is, en die dingen ongedaan laat;
aan zulke mensen gaan gelegenheden om goed te doen, voorbij.

Maar wie niet méér acht slaat op koude of warmte dan op een grassprietje
en wie dapper zijn plichten uitvoert,
zal het geluk niet missen.

Hoe je slechte vrienden herkent

Deze vier, jonge huishouder, moeten worden gezien als vijanden die zich voordoen als vrienden:

1. hij, die zich de bezittingen van zijn vriend toeeigent;
2. de huichelaar;
3. de mooiprater;
4. hij, die afbreuk doet aan alles.

Hij, die op bezit uit is

1. Op vier manieren, jonge huishouder, moet iemand die op bezit uit is, gezien worden als een vijand die zich voordoet als een vriend:

• hij is uit op de rijkdom van zijn vriend;
• hij geeft weinig, maar vraagt veel;
• hij doet zijn plicht alleen uit angst;
• hij verblijft in je nabijheid uit eigenbelang.

De huichelaar

2. Op vier manieren, jonge huishouder, moet iemand die huichelt, gezien worden als een vijand die zich voordoet als een vriend:

• hij maakt mooie beloftes omtrent het verleden;
• hij maakt mooie beloftes omtrent de toekomst;
• hij probeert bij je in een goed daglicht te komen door lege woorden;
• wanneer er zich een gelegenheid voordoet om te helpen, voert hij allerlei excuses aan.

De mooiprater

3. Op vier manieren, jonge huishouder, moet een mooiprater gezien worden als een vijand die zich voordoet als een vriend:

• hij keurt de slechte daden van zijn vriend goed;
• hij keurt de goede daden van zijn vriend af;
• hij prijst hem in zijn nabijheid;
• hij spreekt kwaad over hem bij zijn afwezigheid.

Hij, die afbreuk doet

4. Op vier manieren, jonge huishouder, moet iemand die afbreuk doet gezien worden als een vijand die zich voordoet als een vriend:

• hij is je metgezel wanneer je toegeeflijk bent aan bedwelmende middelen die verdwazing en onoplettendheid veroorzaken;
• hij is je metgezel wanneer je over de straten slentert op ongebruikelijke uren;
• hij is je metgezel wanneer je veelvuldig plaatsen van vermaak bezoekt;
• hij is je metgezel wanneer je toegeeflijk bent aan gokken hetgeen onoplettendheid veroorzaakt.

Aldus sprak de Gezegende. En toen de Meester zo gesproken had, sprak hij wederom:

De vriend, die wil bezitten,
de vriend, die huichelt,
de vriend, die een mooiprater is,
de vriend, die je ruïneert,—
deze vier worden door de wijzen voor vijanden aangezien,
en zoals gevaarlijke paden, zo worden zij door hen op grote afstand vermeden.

Hoe je goede vrienden herkent

Deze vier, jonge huishouder, moeten worden gezien als loyale vrienden:

1. hij, die een helper is;
2. hij, die hetzelfde is bij geluk en tegenslag;
3. hij, die goede raad geeft;
4. hij, die met jou sympathiseert.

De helper

1. Op vier manieren, jonge huishouder, moet een helper gezien worden als een loyale vriend:

• hij bewaakt de onoplettende;
• hij beschermt de rijkdom van de onoplettende;
• hij vormt een toevlucht wanneer je in gevaar bent;
• wanneer er schulden zijn, geeft hij je tweemaal zoveel als nodig is.

Dezelfde bij geluk en tegenslag

2. Op vier manieren, jonge huishouder, moet iemand die hetzelfde is bij geluk en tegenslag, gezien worden als een warmhartige vriend:

• hij heeft geen geheimen voor je;
• hij bewaart jouw geheimen;
• bij pech laat hij je nooit in de steek;
• hij offert zelfs zijn eigen leven voor je op.

Hij, die goede raad geeft

3. Op vier manieren, jonge huishouder, moet iemand die goede raad geeft, gezien worden als een loyale vriend:

• hij weerhoudt je ervan om het kwade te doen;
• hij moedigt je aan om het goede te doen;
• hij informeert je over wat voor jou onbekend is;
• hij wijst je het pad naar de hemel.

Hij, die met jou sympathiseert

4. Op vier manieren, jonge huishouder, moet iemand die sympathiseert, gezien worden als een loyale vriend:

• hij beleeft geen vreugde in jouw ongeluk;
• hij beleeft vreugde in jouw voorspoed;
• hij weerhoudt anderen om kwaad over je te spreken;
• hij prijst hen die goed over je spreken.

Aldus sprak de Gezegende. En toen de Meester zo gesproken had, sprak hij wederom:

De vriend, die een helper is,
de vriend, in geluk en ellende,
de vriend, die goede raad geeft,
en ook de vriend, die met jou sympathiseert—
deze vier worden door de wijzen voor vrienden aangezien
en liefkozen hen innig,
zoals een moeder haar eigen kind.

De wijze en de deugdzame gloeien
als een smeulend vuur.

Voor hem, die zijn rijkdom op geweldloze wijze verkrijgt
zoals een bij die honing verzamelt,
stapelt rijkdom zich voor hem op
zoals een snel groeiende mierenhoop.

Met rijkdom op deze wijze verkregen,
is een lekenvolgeling capabel voor het huishoudelijke leven,
en deelt zijn rijkdom in vier delen;
aldus zal hij meer vrienden krijgen.

Eén deel gebruikt hij voor zichzelf,
twee delen investeert hij in zijn zaken,
het vierde bewaart hij voor tijden van nood.

Het in beschouwing nemen van de zes richtingen

En hoe, jonge huishouder, neemt een edele discipel de zes richtingen waar?

Het volgende moet gezien worden als de zes richtingen:

1. de ouders moeten gezien worden als het Oosten;
2. leraren als het Zuiden;
3. vrouw en kinderen als het Westen;
4. vrienden en verwanten als het Noorden;
5. werkgevers en werknemers als het Nadir;
6. monniken als het Zenit.

De ouders en kinderen als het Oosten

1. Op vijf manieren, jonge huishouder, moet het kind de ouders als het Oosten dienen:

• zij hebben mij ondersteund, ik zal hen ondersteunen;
• ik zal hun taken verrichten;
• ik zal de familietraditie in ere houden;
• ik zal mezelf waardig maken voor mijn erfenis;
• voorts zal ik gaven offeren ter ere van mijn overleden verwanten.

Op vijf manieren, jonge huishouder, zullen ouders die aldus door hun kinderen als het Oosten bediend worden, blijk geven van hun mededogen:

• zij behoeden hen ervan om het kwade te doen;
• zij moedigen hen aan om het goede te doen;
• zij geven hen een goede opleiding;
• zij zien toe op een goed huwelijk;
• zij overhandigen hen op de geschikte tijd hun erfgoed.

Op deze vijf manieren dienen kinderen hun ouders als het Oosten, en geven ouders blijk van hun mededogen voor de kinderen. Aldus is het Oosten door hen in beschouwing genomen en veilig en zeker gesteld.

De leraren als het Zuiden

2. Op vijf manieren, jonge huishouder, moet een leerling zijn leraar als het Zuiden dienen:

• door tijdens de begroeting van de zitplaats op te staan;
• door goed naar hem te luisteren;
• door leergierig te zijn;
• door persoonlijke dienstverlening;
• door respectvolle oplettendheid wanneer hij instructies ontvangt.

Op vijf manieren, jonge huishouder, zullen leraren die aldus door hun leerlingen als het Zuiden bediend worden, blijk geven van hun mededogen:

• zij trainen hen in de beste vakken;
• zij zien erop toe, dat zij hun lessen goed begrijpen;
• zij instrueren hen in de kunsten en wetenschappen;
• zij stellen hen aan hun vrienden en verwanten voor;
• zij zorgen voor hun bescherming in iedere richting.

De leraren die aldus door hun leerlingen als het Zuiden bediend worden, geven op deze vijf manieren blijk van mededogen voor hen. Aldus is het Zuiden door hen in beschouwing genomen en veilig en zeker gesteld.

De vrouw en kinderen als het Westen

3. Op vijf manieren, jonge huishouder, moet een vrouw als het Westen door haar man gediend worden:

• door hoffelijk voor haar te zijn;
• haar niet te minachten;
• door haar trouw te zijn;
• door haar zeggenschap te geven;
• door haar sieraden te geven.

De vrouw die zo als het Westen door haar man bediend wordt, geeft op vijf manieren blijk van haar mededogen voor haar man:

• zij voert haar plichten goed uit;
• zij stelt zich gastvrij op naar haar relaties en bedienden;
• zij is geloofwaardig;
• zij beschermt wat hij thuisbrengt;
• zij is kundig in het werk omtrent haar plichten.

Op deze vijf manieren toont een vrouw haar mededogen voor haar man die haar als het Westen bediend. Aldus wordt het Westen door hem in beschouwing genomen en veilig en zeker gesteld.

Vrienden en verwanten als het Noorden

4. Op vijf manieren, jonge huishouder, moet een familielid zijn vrienden en verwanten bedienen als het Noorden:

• door vrijgevigheid;
• door hoffelijk te spreken;
• door behulpzaam te zijn;
• door onpartijdig te zijn;
• door oprechtheid.

De vrienden en verwanten die aldus als het Noorden door een familielid bediend worden, geven als volgt blijk van mededogen voor hem:

• zij beschermen hem wanneer hij onoplettend is;
• zij beschermen zijn bezittingen wanneer hij onoplettend is;
• zij vormen een toevlucht wanneer hij in gevaar is;
• zij laten hem niet in de steek wanneer hij in problemen verkeert;
• zij schenken aandacht aan zijn familie.

De vrienden en verwanten die op deze wijze door het familielid bediend worden als het Noorden, tonen op deze vijf manieren hun mededogen aan hem. Aldus is het Noorden door hem in beschouwing genomen en veilig en zeker gesteld.

De werkgevers en de werknemers als het Nadir

5. Op vijf manieren moet een meester (werkgever) zijn bedienden en werknemers dienen als het Nadir:

• door hen werk toe te kennen overeenkomstig hun vermogens;
• door hen voedsel en loon te verstrekken;
• door hen te verzorgen tijdens ziekten;
• door lekkernijen met hen te delen;
• door hen van tijd tot tijd vrij te geven.

De bedienden en werknemers die op deze wijze door hun meester bediend worden als het Nadir, tonen op deze vijf manieren hun mededogen aan hem:

• zij staan vóór hem op;
• zij gaan na hem slapen;
• zij nemen alleen wat is gegeven;
• zij voeren hun taken goed uit;
• zij beschermen zijn goede naam en reputatie.

De bedienden en werknemers die op deze wijze bediend worden als het Nadir, tonen op deze vijf manieren hun mededogen aan hem. Aldus is het Nadir door hem in beschouwing genomen en veilig en zeker gesteld.

De monniken als het Zenit

6. Op vijf manieren, jonge huishouder, moet een huishouder, de monniken als het Zenit bedienen:

• door liefdevolle daden;
• door liefdevolle woorden;
• door liefdevolle gedachten;
• door hun huis voor hen open te stellen;
• door hen in hun behoeften te voorzien.

De monniken die aldus door de huishouder als het Zenit worden bediend, tonen op zes manieren hun mededogen aan hem:

• zij weerhouden hem van het kwade;
• zij moedigen hem aan het goede te doen;
• zij houden van hem met een liefdevol hart;
• zij laten hem datgene horen, dat hij nog nooit gehoord heeft;
• zij verduidelijken hem datgene, dat hij al gehoord heeft;
• zij laten het pad naar een hemelse staat zien.

Op deze zes manieren tonen monniken hun mededogen aan een huishouder die hen bedient als het Zenit. Aldus is het Zenit door hem in beschouwing genomen en veilig en zeker gesteld.

Aldus sprak de Gezegende. En toen de Meester zo gesproken had, sprak hij wederom:

De moeder en de vader zijn het Oosten,
De leraren zijn het Zuiden,
Vrouw en kinderen zijn het Westen,
De vrienden en verwanten zijn het Noorden.

Bedienden en werknemers zijn het Nadir,
de monniken zijn het Zenit.
Hij, die capabel is het huiselijke leven te leiden,
moet deze zes richtingen begroeten.

Die wijs en deugdzaam is,
vriendelijk en verstandig,
bescheiden en gedwee,
deze persoon is het waard geëerd te worden.

Die energiek is en niet lui,
dezelfde blijft bij ellende,
smetteloos in gedrag en intelligent,
deze persoon is het waard geëerd te worden.

Die gastvrij is en vriendelijk,
vrijgevig en onzelfzuchtig,
een gids, een instructeur, een leider,
deze persoon is het waard geëerd te worden.

Vrijgevigheid, zachte spraak,
behulpzaam tot anderen,
onpartijdig voor allen,
als een situatie daar naar vraagt.

Deze vier winnende wegen houden de wereld gaande,
als een naaf in een bewegende kar.
Als deze niet in de wereld bestaan,
dan zal noch moeder noch vader,
respect en eer van hun kinderen ontvangen.

Omdat deze vier winnende wegen
de wijzen iedere dag waarderen,
bereiken zij verhevenheid,
en winnen zij rechtmatig in lofwaardigheid.

Toen de Gezegende aldus had gesproken, zei Sigala, de jonge huishouder, het volgende:

“Voortreffelijk, Heer, voortreffelijk! Heer, het is alsof iemand rechtop zet dat op z'n kop stond, of onthult wat verborgen was, of de weg wijst aan iemand die verdwaalt is, of een lamp omhoog houdt in de duisternis zodat zij die ogen hebben kunnen zien. Net zo, is de Leer op verscheidene manieren door de Gezegende uitgelegd!”

“Heer, ik neem mijn toevlucht, in de Boeddha, de Dhamma en de Sangha. Dat de Gezegende mij als een volgeling moge aannemen als iemand die zijn toevlucht heeft genomen vanaf deze dag tot het einde van zijn leven!”